De agrarische revolutie heeft ervoor gezorgd dat onze botten een stuk lichter zijn dan de botten van onze voorouders: de jagers en verzamelaars.
Dit blijkt uit een onderzoek dat gisteren werd gepubliceerd in de vroege editie van Proceedings of the National Academy of Sciences. Hoewel onze moderne levensstijl mensen steeds zwaarder maakt in gewicht, zijn onze botten daarentegen steeds lichter geworden. Het onderzoek laat zien waarom deze verandering plaatsvond en werpt daarmee licht op het feit dat moderne mensen gevoelig zijn voor osteoporose oftewel botontkalking.
Stress
Wetenschappers wisten al dat wanneer botten aan stress, zoals lopen, tillen en rennen, worden blootgelegd, zij meer calcium opnemen en daardoor sterker worden. De vraag was alleen wat de achterliggende oorzaak was van het feit dat de laatste 30.000 jaar onze botten steeds zwakker worden. Volgens Christopher Ruff, één van de onderzoekers, kan dit meerdere oorzaken hebben zoals het dieet, urbanisatie, de domesticatie van het paard of de agrarische revolutie. Die laatste blijkt nu het juiste antwoord te zijn.
Onderzoek
Het team onderzocht steeds de twee grootste botten van zowel de armen als de benen. Door de bovenste en onderste ledematen met elkaar te vergelijken kon duidelijk worden gemaakt dat de oorzaak niet aan een dieet lag maar aan de mobiliteit. De onderzochte botten zijn afkomstig van Europeanen; volgens Ruff heeft deze populatie relatief gezien de minste genetische variaties ondanks een aantal volksverhuizingen. Een ander voordeel was het feit dat Europa vele, goed bestudeerde archeologische vindplaatsen heeft. Tijdens het onderzoeken van de botten zagen de wetenschappers inderdaad een vermindering in de sterkte van de botten in de benen gedurende de periode tussen het mesolithicum (de middensteentijd) en het tijdperk van het Romeinse Rijk. De sterkte van de botten in de armen is echter vrij gelijk gebleven; de armen van een hedendaagse professionele tennisspeler zijn hetzelfde als toen. Dit duidt erop dat, omdat men zich ging vestigingen tijdens de agrarische revolutie en dus niet meer rondzwierf, de benen minder intensief werden gebruikt en dus kleiner en lichter werden. Want bij gebrek aan beweging, nemen botten minder calcium op zoals eerder uitgelegd.
Dit proces heeft uiteraard een tijdje geduurd: mensen hadden niet op de één op andere dag lichtere botten. Volgens de onderzoekers was het een langdurig proces dat in de middeleeuwen stopte. De botten van toen zijn net zo sterk als de botten van nu. Ruff benadrukt dat botten zoals die van onze voorouders nog steeds mogelijk zijn; zeker voor jonge mensen. Wanneer zij de levensstijl van de jagers en verzamelaars zouden imiteren en dus meer zouden wandelen, worden hun botten ook groter en sterker.
