Boze baas maakt werknemers creatief

Bedrijven die op zoek zijn naar creatieve geesten doen er goed aan om een makkelijk ontvlambare manager aan te nemen. Zijn woede maakt sommige werknemers namelijk een stuk creatiever. Dat blijkt uit onderzoek van Gerben van Kleef. Wanneer de woede zich echter op de verkeerde persoon richt, kan deze de creativiteit beperken.

Wat bepaalt of iemand creatief wordt door een woedende baas? Van Kleef ontdekte dat met name werknemers die zich betrokken voelen bij een project en de situatie ook graag willen doorgronden baat hebben bij de woede. Hun epistemische motivatie is beter. Dat wil zeggen dat ze de emoties van anderen rationeel benaderen en de woede niet op zichzelf, maar op hun werk betrekken. Ze voelen zich niet persoonlijk aangevallen, maar erkennen dat hun werk beter moet en gaan met dat verwijt aan de slag.

Standpunt
Van Kleef verzamelde 63 studenten en legde ze lijsten met standpunten voor. Aan de hand van de lijst kon Van Kleef vaststellen of deze studenten een goede epistemische motivatie hadden. Een standpunt luidde bijvoorbeeld: “Ik raak van streek als ik in een situatie terechtkom waarvan ik niet weet wat ik kan verwachten.”

Aardappel
Na het invullen van de lijsten, moesten de studenten in acht minuten tijd zoveel mogelijk toepassingen voor een aardappel bedenken. Daarna kregen ze feedback. Een deel van de studenten kreeg neutrale feedback. Het andere deel kreeg een woedende ‘baas’ te zien.

Steen
Daarna kregen de proefpersonen een tweede opdracht: zoveel mogelijk manieren bedenken om een steen te gebruiken. De studenten die niet zo’n goede epistemische motivatie hadden deden deze tweede opdracht een stuk slechter. De studenten met een goede epistemische motivatie deden het juist beter.

De resultaten hebben gevolgen voor de werkplek waar angst gebruikt kan worden als effectieve motivator. Maar niet voor alle mensen. Sommigen hebben een karakter dat een goede epistemische motivatie uitsluit. Bovendien kunnen omstandigheden deze motivatie ook nog eens veranderen. De werkplek bepaalt bijvoorbeeld in grote mate of mensen de woede goed oppikken. “Het werkt waarschijnlijk niet als er veel stress is, veel deadlines zijn of als er een hoop lawaai op de achtergrond klinkt,” meent Van Kleef. “Maar angst kan wel werken als mensen zich in een relaxte omgeving bevinden. Dan vertelt angst hen dat ze gewoon harder moeten werken.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd