Woorden doen geen pijn, zeggen mensen wel eens. Maar ons brein denkt daar anders over. Wanneer mensen door anderen worden afgewezen laat het brein een pijnstiller vrij, zo blijkt uit een nieuw onderzoek.
Onderzoekers van de universiteit van Michigan verzamelden achttien volwassen mensen en legden ze foto’s en fictieve persoonlijke profielen van honderden mensen voor. De proefpersonen kregen de opdracht om enkele mensen te selecteren waarmee ze wel eens op date zouden willen. Daarna ondergingen de proefpersonen een hersenscan. Terwijl ze de scan ondergingen, kregen ze te horen dat de mensen die zij geselecteerd hadden om mee te daten geen interesse hadden.
Resultaten
Uit eerder onderzoek is al gebleken dat het brein van mensen die fysieke pijn ervaren een chemisch stofje loslaat in de ruimte tussen de zenuwcellen. Dit stofje dempt de pijnsignalen. De onderzoekers keken – terwijl de proefpersonen hoorden dat ze werden afgewezen – of dit chemische stofje vrijkwam. Dat bleek inderdaad het geval te zijn. Vooral in de delen van het brein die betrokken zijn bij fysieke pijn, kwam het pijnstillende stofje vrij. Het resultaat is extra opvallend, omdat de proefpersonen van tevoren al te horen hadden gekregen dat de profielen die ze bestudeerden niet echt waren en dat de afwijzing dus ook niet echt was. Blijkbaar roept een fictieve sociale afwijzing dus al deze reactie op in het brein. Het onderzoek suggereert dat de reeks stofwisselingsprocessen die op gang komt als men fysieke pijn ervaart ook actief wordt als men sociale pijn ervaart.
Veerkrachtig
Verder blijkt uit het onderzoek dat mensen die wat veerkrachtiger waren meer pijnstillende stofjes aanmaakten tijdens een afwijzing. Vooral in de amygdala: een hersendeel dat betrokken is bij het verwerken van emoties. Het suggereert dat de chemische stofjes die in de amygdala vrijkomen als iemand gekwetst wordt, een beschermende rol spelen.
Plezier
De onderzoekers keken ook wat er gebeurde als proefpersonen juist te horen kregen dat iemand interesse in ze had (en ze dus geaccepteerd in plaats van afgewezen werden). Ook dan maakten de proefpersonen de pijnstillende stofjes aan. Logisch, zo stellen de onderzoekers. Het systeem dat de stofjes aanmaakt beperkt niet alleen pijn, maar promoot ook plezier. En blijkbaar doet het dat ook in sociale situaties.
Het onderzoek kan handvaten bieden voor studies naar depressies of sociale angststoornissen. Zo is het mogelijk dat mensen die lijden aan een depressie of angststoornis minder goed in staat zijn om in tijden van sociale tegenslagen pijnstillende stofjes in hun brein aan te maken. Hierdoor herstellen ze minder snel van een negatieve sociale ervaring. Bovendien maken ze de stofjes ook minder goed aan tijdens een positieve ervaring, waardoor ze dus minder van zo’n ervaring opkikkeren.
