Een combinatie van klimaatverandering, verandering van hun leefgebied en oprukkende mensen werd de wolharige mammoet fataal. Dat blijkt uit een nieuwe onderzoek.
De wolharige mammoet is niet meer. Daar zijn wetenschappers het wel over eens. Maar wat nu precies de oorzaak is van het verdwijnen van het dier? Dat is een lastigere vraag. Onderzoekers beantwoorden die deze week in het blad Nature Communications. Ze stellen dat meerdere factoren verantwoordelijk waren voor de ondergang van de mammoet.
Na de IJstijd
Zo’n 15.000 jaar geleden kwam de laatste IJstijd aan zijn eind. Op dat moment ging alles nog goed met de mammoet. De aantallen groeiden en ze waren met hun dikke vacht en specifieke voedselvoorkeuren nog steeds uitstekend aangepast aan de lage temperaturen en de begroeiing die daarbij hoorde. Maar ongeveer 13.000 jaar geleden werd het de mammoet toch te warm onder de voeten. De aarde warmde verder op en dat had diverse gevolgen.
Voedsel
Het favoriete voedsel van de mammoet groeide nog wel, maar niet meer zo gemakkelijk. Grassen maakten plaats voor coniferen en dikke bossen. De mammoet kon zich moeilijk door die bossen verplaatsen en vond er vrijwel geen voedsel.
Mensen
Tegelijkertijd zorgde de opwarming van de aarde ervoor dat de mensen steeds noordelijker (waar het vroeger te koud was) gingen wonen. Duizenden jaren daarvoor joegen de mensen al op mammoeten, maar nu ze ook echt in het leefgebied van de mammoet woonden, werd de jacht geïntensiveerd.
Combinatie
“Het was niet alleen de klimaatverandering die de mammoet liet uitsterven,” stelt onderzoeker Glen MacDonald. “Het was ook de verandering van hun leefomgeving en de druk van mensen.” Zo’n 10.000 jaar geleden stierven de meeste mammoeten al uit. En 4000 jaar geleden verdwenen de laatste exemplaren.
Uniek
Het onderzoek is best uniek. Nog nooit werden zoveel verschillende aspecten van één tijdperk onder de loep genomen. De onderzoekers maakten gebruik van informatie over de planten en het klimaat van die tijd, maar betrokken er ook archeologische en genetische informatie bij.
Hoewel het onderzoek gaat over een tijdperk dat al duizenden jaren achter ons ligt, is het actueler dan ooit. Want ook vandaag de dag worden vele diersoorten door dezelfde combinatie van factoren bedreigd. “De gedachte dat deze immense wezens er nog niet zo heel lang geleden nog waren en nu compleet verdwenen zijn, is ongelofelijk,” benadrukt MacDonald. “Door uit te zoeken hoe de opwarming in het verleden heeft bijgedragen aan het verdwijnen van soorten, kunnen we het uitsterven van andere soorten in de toekomst wellicht voorkomen.”
