Ga mee op reis… langs Saturnus en haar manen!

De Cassini-ruimtesonde draait al ruim tien jaar om Saturnus en haar manen en heeft veel mooie foto’s gemaakt. In dit artikel reizen we met deze ruimtesonde mee en bezoeken we de allermooiste plekken van Saturnus en haar manen!

Saturnus
Onze reis langs Saturnus en haar manen begint bij de noordpool van Saturnus. Een fascinerend gebied, waar een flinke storm zichtbaar is. Er zijn overeenkomsten met de Grote Rode Vlek van Jupiter.

Op deze foto kijkt de Cassini-ruimtesonde naar de noordpool van Saturnus. De centrale vortex is zichtbaar, net als de mysterieuze zeshoek. De breedte van deze atmosferische straalstroom is ongeveer twee keer de diameter van de aarde.
Op deze foto kijkt de Cassini-ruimtesonde naar de noordpool van Saturnus. De centrale vortex is zichtbaar, net als de mysterieuze zeshoek. De breedte van deze atmosferische straalstroom is ongeveer twee keer de diameter van de aarde.

De hexagoon op de noordpool, blijft wetenschappers fascineren. “De hexagoon is een windstroom en de weersomstandigheden hier op aarde die overeenkomsten vertonen met deze windstroom zijn turbulent en onstabiel,” legt onderzoeker Andrew Ingersoll uit. “Een orkaan op aarde houdt doorgaans een week stand, maar de hexagoon is er al tientallen jaren en wie weet zelfs al eeuwenlang.”

We dalen af naar de evenaar van de zesde planeet van ons zonnestelsel, waar we uit moeten kijken voor de ringen. Saturnus is niet de enige planeet in ons zonnestelsel met ringen. Wel zijn de ringen van Saturnus de meest indrukwekkende ringen die we kennen. Wellicht zijn er weinig zonnestelsels met een prachtige ringenplaneet als Saturnus, maar dat kunnen we nu natuurlijk nog niet zien. Wist je dat de ringen van Saturnus erg dun zijn? Dit zie je goed op de volgende foto:

dun

Hoewel veel mensen denken dat Saturnus één ring heeft, klopt dit niet helemaal. Eigenlijk heeft Saturnus heel veel verschillende ringen met een grote scheiding in het midden. Dit noemen we de Cassini-scheiding.

De Cassini-scheiding is goed zichtbaar op deze foto als een donkere band tussen de A en B-ringen. Deze scheiding is ruim 4.500 kilometer breed.
Er zijn al veel verschillende ringen geclassificeerd. De bekendste ringen zijn de A, B en C-ring, die samen de zichtbare ring vormen rondom Saturnus. Daarnaast zijn er nog een paar obscure ringen, die minder goed zichtbaar zijn. Voorbeelden hiervan zijn de D-ring, de E-ring, de F-ring en de nog zwakkere G-ring.
Hoewel de ringen heel symmetrisch lijken, is dit niet zo. De manen van Saturnus trekken continu aan de ijs- en stofdeeltjes in de ringen, waardoor er effecten optreden. Op dit kiekje is te zien hoe de kleine maan Daphnis (diameter: 7 kilometer) de A-ring verstoort.
Hoewel de ringen heel symmetrisch lijken, is dit niet zo. De manen van Saturnus trekken continu aan de ijs- en stofdeeltjes in de ringen, waardoor er effecten optreden. Op dit kiekje is te zien hoe de kleine maan Daphnis (diameter: 7 kilometer) de A-ring verstoort.

Saturnus, een ongekend mooie planeet. In ieder jaargetijde heeft zijn eigen schoonheid. In de winter oogt Saturnus blauwer, in de zomer goudkleuriger. Op de volgende foto is het winter op het noordelijk halfrond, waardoor de blauwe gloed overheerst.

Titan
Van Saturnus vliegen we naar Titan, misschien wel de bekendste maan van Saturnus. Dit komt omdat wetenschappers vermoeden dat er leven mogelijk is op Titan, omdat de maan een klein beetje op de aarde lijkt. Zo heeft Titan een dikke atmosfeer en meren van vloeibaar ethaan en methaan. Het is niet verstandig om hier een duik te nemen!

Op Titan vinden we ook rivieren. Deze rivier is de langste die tot nu toe is gevonden op Titan en heeft een lengte van 400 kilometer. De rivier mondt uit in een grote zee. Zie je gelijkenissen met de Nijl?
Een fraaie compositie van de manen Titan en Dione voor Saturnus. Op deze foto is de atmosfeer van Titan duidelijk te zien, terwijl Dione scherp afsteekt tegen de achtergrond.
Een fraaie compositie van de manen Titan en Dione voor Saturnus. Op deze foto is de atmosfeer van Titan duidelijk te zien, terwijl Dione scherp afsteekt tegen de achtergrond.
Het maantje Tethys komt op achter Titan. De atmosfeer van Titan is zo dicht, dat het oppervlak niet zichtbaar is.
Het maantje Tethys komt op achter Titan. De atmosfeer van Titan is zo dicht, dat het oppervlak niet zichtbaar is.

Aarde vanaf Saturnus
We draaien in de richting van de zon. Onze moederster is ruim 1,4 miljard kilometer van ons verwijderd. Dat is tien keer de afstand van de aarde naar de zon! Maar wat zien we daar? We kunnen zelfs de aarde zien vanaf Saturnus. Op deze afstand lijkt de aarde een heldere ster.

Klik hier om de grote versie van deze foto te bewonderen.
Klik hier om de grote versie van deze foto te bewonderen.

Voel je je al kleiner worden? We gaan even verder inzoomen op de aarde en de maan.

Nog iets verder…

Het heldere stipje is de aarde. Links daaronder zie je onze natuurlijke satelliet: de maan. Bizar hoe klein de afstand tussen deze twee objecten is!

Vliegensvlug langs de andere manen
De voorraad zuurstof begint nu toch echt op te raken en we moeten onze reis beëindigen. Maar niet voordat we nog even langs de mooiste manen van Saturnus gaan. Er zijn tientallen manen rondom deze planeet, maar die kunnen we niet allemaal bezoeken. We gaan vlug langs de parels rondom Saturnus om daarna via Jupiter en Mars naar de aarde te reizen.

De ijzige maan Helene is pas in 1980 ontdekt. De maan heeft een grootte van 43 bij 38 bij 26 kilometer. Het is een Trojaanse satelliet, omdat het maantje in het Lagrangepunt van de grotere maan Dione om Saturnus draait.
De ijzige maan Helene is pas in 1980 ontdekt. De maan heeft een grootte van 43 bij 38 bij 26 kilometer. Het is een Trojaanse satelliet, omdat het maantje in het Lagrangepunt van de grotere maan Dione om Saturnus draait.
Enceladus is een bijzondere maan, vanwege de tijgerstrepen op het oppervlak. Regelmatig spuwt de maan waterdamp en ijsdeeltjes de ruimte in. Deze kristalwitte ijsfonteinen zijn een lust voor het oog.

Als er een soort kosmische VVV zou bestaan, dan zouden de tijgerstrepen en diepe kraters op het bevroren oppervlak van Enceladus toeristische trekpleisters zijn.
Als er een soort kosmische VVV zou bestaan, dan zouden de tijgerstrepen en diepe kraters op het bevroren oppervlak van Enceladus toeristische trekpleisters zijn.

enceladus-2

De Cassini-ruimtesonde tuft verder naar Calypso. Calypso is op zijn breedste punt slechts 21 kilometer lang en is nauwelijks bekraterd. Hoe komt dit aardappelvormige maantje aan zo’n glad oppervlak? Eigenlijk is het een grote verdwijntruc. Calypso heeft wel kraters, maar die zitten vol met stof. Hierdoor ziet het oppervlak er gladjes uit.

Onze tour eindigt bij Iapetus. Deze walnootvormige maan heeft een donkere en een lichte kant. Meest opvallend is nog wel de richel, die helemaal om de maan loopt.

Het gebergte op Iapetus is op sommige plekken hoger dan twintig kilometer, oftewel ruim twee keer zo hoog als de Mount Everest. Wetenschappers beweren dat deze richel is ontstaan door een uit elkaar getrokken maan.
De witte kant van Iapetus. Klik op de foto voor een vergroting.
De witte kant van Iapetus. Klik op de foto voor een vergroting.
Het is wel duidelijk waarom Iapetus het koosnaampje 'walnoot' heeft...
Het is wel duidelijk waarom Iapetus het koosnaampje ‘walnoot’ heeft…

We gaan weer terug naar de aarde, voor het te laat is en we zonder zuurstof zitten. Op de terugreis vliegen we langs Mimas. Deze maan lijkt een beetje op de Death Star uit Star Wars.

mimas

Dit komt natuurlijk door de Herschel-krater, die een echte blikvanger is.

mimas-2

Tot ziens Saturnus en haar manen, en bedankt voor de show!

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd