De meest intieme momenten van dieren worden door de genadeloze lenzen van documentairemakers vastgelegd. Ontoelaatbaar, vindt Brett Mills. De onderzoeker van de universiteit van East Anglia tikt de makers van natuurfilms dan ook op de vingers. Want: ook dieren hebben recht op privacy.
“Het doel van mijn onderzoek is het aanmoedigen van debat,” legt Mills uit. “Er zijn argumenten om bepaalde dieren in bepaalde omstandigheden niet te filmen. Op het moment worden die argumenten nooit naar voren gebracht. Toch is dit een belangrijk debat en wel om twee redenen. Allereerst worden documentaires met wilde dieren gezien als belangrijke producties en daarom is het de moeite waard om over de ethische context ervan na te denken. En ten tweede bepalen deze documentaires hoe mensen over enkele soorten wereldwijd denken. Dus draagt het ook bij aan de manier waarop we over alle andere soorten en de omgang tussen mens en dier denken.”
Privacy
Bij mensen zijn er duidelijk grenzen: er is privé en er is publiek. Om in de privésfeer te treden, moet toestemming worden gevraagd. Maar hoe vraag je aan een aap of je hem filmen mag? “We weten nooit zeker of dieren hun toestemming geven, maar ze gedragen zich vaak zo dat het erop lijkt dat ze niet op een ontmoeting met mensen zitten te wachten. En dat mogen we vertalen als een verlangen naar privacy.”
Grenzen
Volgens Mills is er een duidelijke grens te trekken. Zo zou een jagend dier of een dier dat door de woestijn of savanne trekt best gefilmd mogen worden. Het beest begeeft zich dan immers op publieke gronden en neemt deel aan publieke evenementen. Het dier doet bovendien geen moeite om zich te verbergen. Dieren die in gaten of nesten zitten, zouden met rust moeten worden gelaten. Ze zijn dan immers in huis. Een plaats waar ook wij mensen niet zomaar gefilmd mogen worden.
“De educatieve aspecten van de documentaires zouden de ethische zorgen over de privacy van dieren overstijgen. Dat is een indrukwekkend stukje ethische manipulatie waarbij privacy – een begrip dat zo verankerd ligt in de mensenrechten – een soort rijk wordt waar documentairemakers zo binnen kunnen lopen.”
