Explosieve verrassing op Mars: mogelijk de eerste supervulkaan ontdekt op de rode planeet

supervulkaan

Nieuw onderzoek wijst erop dat een enorme inslagkrater op Mars eigenlijk een supervulkaan is. En die supervulkaan kan de rode planeet in een ver verleden wel eens helemaal op zijn kop hebben gezet.

Onderzoekers bestudeerden de inslagkrater in kwestie grondig en ontdekten al snel dat deze een aantal cruciale eigenschappen van een inslagkrater miste. Zo mist de kraterrand en konden de onderzoekers ook geen ejecta – gesmolten gesteenten die zich rondom de krater verzamelen wanneer een object zich in de Marsbodem boort – vinden. Al snel ontstond het vermoeden dat deze krater geen krater, maar het restant van een supervulkaan is. Tijdens nader onderzoek stapelden die bewijzen zich op. Zo ontdekten de onderzoekers rondom de ‘krater’ scheuren en dalletjes die ontstaan wanneer de grond onder de vulkaan instort. Ook troffen ze sporen aan van een lavameer dat langzaam is leeggelopen.

Primeur
Het is voor het eerst dat onderzoekers een supervulkaan op Mars aantreffen. In het verleden zijn al wel kleinere vulkanen teruggevonden. “Op Mars hebben jonge vulkanen hele duidelijke eigenschappen waardoor we die gemakkelijk kunnen identificeren,” legt onderzoeker Joseph R. Michalski uit. “De grote vraag was altijd hoe oude vulkanen op Mars eruit zagen. Misschien wel zoals dit exemplaar.”

WIST U DAT…

…uitbarstende supervulkanen op aarde de helft van alle diersoorten hier ooit de kop kostte?

Explosief karakter
Als de inslagkrater inderdaad in werkelijkheid het restant van een supervulkaan is, dan moet deze supervulkaan een enorm stempel hebben gedrukt op de geschiedenis van Mars. Onderzoek suggereert dat zich onder de vulkaan een enorme hoeveelheid magma, met daarin opgelost gas, bevond. Het magma kunt u het beste vergelijken met limonade waarin koolzuur is opgelost: het kan een explosieve situatie opleveren. De onderzoekers vermoeden dat de magma zich – als limonade met prik die flink heen en weer geschud is – snel door de dunne Marskorst omhoog werkte en voor een enorme explosie zorgde waarbij magma heel ver werd weggeslingerd en de vulkaan zichzelf vernietigde. Wat overbleef was een caldera: een komvormige krater die lang onterecht aangezien werd voor een inslagkrater.

Meer as
“Dit soort heel explosieve uitbarstingen verandert alles,” legt onderzoeker Jacob E. Bleacher uit. “Er komen vele malen meer as en andere materialen vrij dan bij jongere Martiaanse vulkanen. Tijdens dergelijke uitbarstingen op aarde is het puin mogelijk zo ver in de atmosfeer doorgedrongen en zo lang in de atmosfeer blijven hangen dat de wereldwijde temperatuur jaren op rij veranderde.”

En mogelijk is dit niet de enige supervulkaan op Mars. In het gebied waar de onderzoekers deze supervulkaan identificeerden, hebben ze inmiddels nog meer kraters gevonden die mogelijk getuigen van vulkanische activiteit. Het suggereert dat dit deel van Mars heel geschikt was voor het ontstaan van supervulkanen. “Als slechts een handvol van vulkanen zoals deze ooit actief waren, kunnen ze een enorme impact hebben gehad op de evolutie van Mars.”

Bronmateriaal

"Mars Crater May Actually Be Ancient Supervolcano" - PSI.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA / JPL / GSFC.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd