‘Frédéric Chopin leed aan epilepsie’

Frédéric Chopin: zijn prachtige composities maakten hem een gevierd man. Het leven van de componist ging echter niet over rozen. Hij was vaak ziek en stierf jong: hij werd slechts 39 jaar oud. Wetenschappers hebben al vele verklaringen voor Chopins klachten gezocht en gevonden. Maar een nieuw onderzoek komt met een wel heel stellige conclusie: Chopin leed aan epilepsie.

Chopin had regelmatig last van hallucinaties en had perioden waarin hij heel melancholisch was. Het zijn dit soort klachten die de wetenschappers aan het denken zetten. “De hallucinaties van Chopin werden beschouwd als de manifestatie van een gevoelige ziel,” weet onderzoeker Manuel Várquez Caruncho. “Het is een romantisch cliché. Wij denken dat we de geromantiseerde kijk op Chopin van de werkelijkheid moeten scheiden om de man beter te begrijpen.”

Longziekte
Chopin werd in 1810 geboren en had vanaf dat moment moeite met ademhalen. Hij had bovendien regelmatig koorts en diarree, hoestte vaak en liep meerdere longinfecties op. De meeste wetenschappers vermoedden dat Chopin aan een longziekte leed en vaststaat dat een aandoening aan de longen de componist uiteindelijk fataal werd. Maar er is meer, zo stelt Várquez Caruncho op basis van Chopins eigen aantekeningen in brieven en dagboeken vast.

WIST U DAT…

…het nuttigen van alcohol tijdens de zwangerschap de kans op een baby met epilepsie vergroot?

Vervloekte wezens
Zo beschrijft Chopin in 1848 waarom hij tijdens zijn eigen concert abrupt de zaal verliet. “Ik zag plotseling die vervloekte wezens uit mijn halfopen piano komen.” Uit de brief blijkt dat Chopin de wezens al eerder heeft gezien.

Hallucinaties
Várquez Caruncho ontdekte dat Chopin de hallucinaties regelmatig beleefde en dat ze vooral voorkwamen als de componist koorts had. Ze duurden enkele seconden tot minutenlang en Chopin kon ze tot in de kleinste details beschrijven. Andere wetenschappers wijten de rare visioenen aan een depressie of bipolaire stoornis, maar Várquez Caruncho kan zich daar niet in vinden. Chopin hoorde namelijk geen stemmen en mentaal gezien was hij heel stabiel.

Temporale kwab-epilepsie
De onderzoeker sloot eerst zoveel mogelijk aandoeningen uit en stelt op basis van die studie vast dat Chopin waarschijnlijk aan temporale kwab-epilepsie leed. Deze vorm van epilepsie creëert korte, visuele hallucinaties die voorafgegaan worden door angst, slapeloosheid en depressie. Epileptische aanvallen hoeven bij deze vorm van epilepsie niet voor te komen.

WIST U DAT…

…bijna-doodervaringen veroorzaakt worden door teveel CO2 in het bloed?

Diagnose
Het is logisch dat de artsen in Chopins tijd de diagnose niet konden stellen. De ziekte werd pas enkele jaren na de dood van Chopin ontdekt.

Vincent van Gogh
Als de theorie klopt dan is Chopin één van de eerste beroemdheden die de ziekte had. Uit eerder onderzoek is al gebleken dat onder meer Jeanne d’Arc en Vincent van Gogh waarschijnlijk aan deze vorm van epilepsie leden.

Overigens is het twijfelachtig of Chopin (maar ook Vincent van Gogh) dankzij de aandoening zulke prachtige werken achterlieten. Hun tijdgenoten mogen de visioenen dan als een expressie van hun genialiteit hebben gezien, waarschijnlijk zat de ziekte de mannen meer in de weg dan dat ze er baat bij hadden.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd