Waarom is ebola voor de één dodelijk en komt de ander met wat milde symptomen weg? Een nieuw muismodel geeft meer inzicht in de ziekte en suggereert dat het alles te maken heeft met de genen van het slachtoffer.
De manieren waarop mensen op ebola kunnen reageren, verschillen sterk. Sommige mensen ervaren milde tot ernstige symptomen, maar herstellen zich. Anderen komen er niet meer bovenop en bezwijken aan bloedingen of organen die niet langer werken.
Muismodel
Het onderzoek naar het voorkomen en behandelen van ebola wordt in de weg gezeten door het gebrek aan een muismodel dat de belangrijkste kenmerken van ebola repliceert. Wetenschappers komen nu echter met een muismodel dat gebruikt kan worden om de ziekte te bestuderen. Ze werkten met laboratoriummuizen die gefokt waren om de rol die de genen van een individu op het verloop van de ziekte hebben, te achterhalen. De muizen werden geïnfecteerd met ebola (een variant die muizen kunnen krijgen). Het virus dat de muizen onder de leden kregen, behoorde tot dezelfde soort als het virus dat dit jaar voor grote problemen zorgt in onder meer het westen van Afrika.
Het verloop van de ziekte
Tijdens een eerder onderzoek waren conventionele muizen die dit virus toegediend hadden gekregen, allemaal doodgegaan zonder symptomen van ebola te ontwikkelen. In dit onderzoek verloren alle muizen kort na de infectie gewicht. Negentien procent van de muizen kwamen er weer helemaal bovenop en waren zelfs binnen twee weken weer op gewicht. Elf procent van de muizen bleek deels resistent te zijn en iets minder dan de helft van deze muizen ging dood. 75 procent van de muizen had een overlijdenskans die groter was dan vijftig procent. Negentien procent van deze laatstgenoemde groep vertoonde geen klassieke symptomen van ebola, 34 procent had bloed dat te langzaam klonterde, een symptoom dat we ook vaak zien bij mensen die ebola niet overleven. Deze muizen hadden te maken met interne bloedingen, gezwollen milten en veranderingen in de kleur en textuur van de lever.
Genen
De onderzoekers legden het verloop van de ziekte en variaties in sterftecijfers bij deze muizen naast het genetische profiel van de dieren. Hoewel de onderzoekers erkennen dat mensen die het ebola-virus recent overleefden wellicht immuun waren voor dit of een daaraan gerelateerd virus, kunnen ze ook concluderen dat het muismodel erop wijst dat genetische factoren een grote invloed hebben op het verloop van de ziekte. Wanneer de virusinfectie genen die een rol spelen bij ontstekingen van bloedvaten en celdood activeerden, waren de symptomen vaak ernstig en was de infectie soms fataal. Bij degenen die het virus overleefden, werden in reactie op het virus juist genen actief worden die de bloedvaten repareren en de infectiebestrijdende witte bloedcellen produceren.
De onderzoekers hopen dat hun studie snel zal leiden tot behandelingen en vaccins tegen ebola. Ze stellen dat hun muismodel gebruikt kan worden om onder meer onderzoek te doen naar hoe symptomen ontstaan en standhouden, ook kan het muismodel gebruikt worden om medicijnen te testen.
