Onderzoek toont aan dat maar liefst zes grote gletsjers in West-Antarctica momenteel sneller bewegen dan veertig jaar geleden. De gletsjers leveren zo een aanzienlijk bijdrage aan de stijging van de zeespiegel.
De onderzoekers bestudeerden de Pine Island-, Thwaites-, Haynes-, Smith-, Kohler- en Pope-gletsjer. Al deze gletsjers bevinden zich op West-Antarctica. De hoeveelheid ijs die deze gletsjers kwijtraken is tussen 1973 en 2013 gemiddeld met zo’n 77 procent toegenomen. Het is voor het eerst dat onderzoekers deze gletsjers en het ijs dat zij verliezen over zo’n lange periode bestudeerden.
Satellieten
De onderzoekers maakten voor hun studie gebruik van door satellieten verzamelde beelden en gegevens. Op basis daarvan berekenden ze hoe snel de gletsjers zich tussen 1973 en 2013 van maand tot maand en jaar tot jaar hadden teruggetrokken. De Pine Island-gletsjer is momenteel de grootste reden tot zorg. Deze gletsjers is in veertig jaar tijd maar liefst 75 procent versneld. De Thwaites-gletsjer is weer een heel ander verhaal. Deze gletsjer was tussen 1996 en 2006 vrijwel stabiel, maar versnelt sinds 2006 weer met zo’n 33 procent.
Voelen
Wat opvalt in het onderzoek is dat de Pine Island-gletsjer tot wel 230 kilometer afstand van de kust aan het versnellen is. “Dit onderzoek is belangrijk omdat het laat zien dat een gletsjer kan ‘voelen’ wat er ver stroomafwaarts gebeurt,” legt Robert Thomas, glacioloog in dienst van NASA en niet betrokken bij dit onderzoek, uit. “Het betekent dat als je de ijsplaat (zie kader, red.) nabij de kust verstoort, de gletsjers dat honderden kilometers landinwaarts voelen en snel reageren.” Het onderzoek suggereert dan ook dat modellen die momenteel gebruikt worden om de versnelling van de gletsjers in kaart te brengen niet kloppen. Deze modellen gaan er namelijk niet vanuit dat de gletsjer in zijn geheel op verstoringen voor de kust reageert en onderschatten daarmee mogelijk het verlies aan ijs.
“Wat we ontdekten was een toename in het verlies aan ijs,” benadrukt onderzoeker Jeremie Mouginot. “En dat heeft een significante invloed op de stijging van de zeespiegel.” De zes gletsjers zijn samen verantwoordelijk voor tien procent van de zeespiegelstijging die jaarlijks wereldwijd wordt vastgesteld. De hoeveelheid ijs die de gletsjers elk jaar loslaten is vergelijkbaar met de hoeveelheid ijs die de Groenlandse ijskap jaarlijks kwijtraakt. Als de gletsjers in hun geheel zouden smelten, zou de zeespiegel nog eens 1,2 meter stijgen.
