Alzheimer, Parkinson of andere vormen van cognitief verval? Het gaat allemaal aan deze mier – die in het lab tot wel 140 dagen oud wordt – voorbij.
Wetenschappers bestudeerden mieren die tot de soort Pheidole dentata behoren. Ze richtten zich daarbij op de arbeiders in de mierenkolonie. Deze arbeiders zorgen onder meer voor larven en verzamelen voedsel. Dat laatste doen ze collectief en daarbij laten ze zich leiden door feromonen (signaalmoleculen die door soortgenoten worden achtergelaten).
In verval
De onderzoekers waren vooral benieuwd naar de manier waarop het brein van de mieren zich door hun leven heen ontwikkelde. Ze hadden daar voorafgaand aan het onderzoek wel ideeën over. “We wisten dat werkers aan het begin van hun leven niet heel goed zijn in hun taken, maar dan leren ze dat gedrag en worden steeds beter,” vertelt onderzoeker James Traniello. “Dus verwachtten we dat we zouden zien dat de mieren steeds beter gaan functioneren, pieken en dan in verval raken. Net zoals dat bij mensen gebeurt: ons gehoor gaat achteruit, we zien minder goed, onze motoriek gaat achteruit, ons geheugen wordt slechter en uiteindelijk sterven we. Dus ik dacht dat we datzelfde bij mieren zouden zien.”
Actiever
Maar dat bleek helemaal niet het geval te zijn. Naarmate de mieren ouder werden, bleken ze alleen maar beter te worden in sommige taken. Bijvoorbeeld in het volgen van sporen van feromonen. Ook bleken mieren naarmate ze ouder worden steeds actiever te worden.
Vragen
Het onderzoek roept een hele hoop vragen op. Want waarom wordt het brein van de mieren niet oud? “We hebben daar veel over gesproken,” vertelt onderzoeker Ysabel Giraldo. Misschien zijn de hersenen van de mieren efficiënter en veerkachtiger, omdat de mieren deel uitmaken van een geavanceerde sociale organisatie. Het kan ook te maken hebben met het feit dat de werkers zich niet voortplanten of omdat ze in een omgeving met weinig zuurstof leven. “Het antwoord is niet eenvoudig.” Een andere interessante vraag is waarom de mieren uiteindelijk – ondanks dat ze niet verouderen – toch doodgaan. En zijn er omstandigheden die ervoor kunnen zorgen dat het brein van de mieren toch veroudert?
De onderzoekers hopen dat hun studie in de toekomst van betekenis kan zijn voor een heel andere soort die wel veroudering kent: de mens. “Ik wil niet beweren dat de hersenen van mieren vergelijkbaar zijn met die van mensen, omdat ze natuurlijk heel anders zijn,” stelt Giraldo. “Door te kijken naar sociale insecten kunnen we misschien iets te weten komen over hoe sociale interacties gedrag en neurobiologie vormgeven.”
