Kryptos: niet te ontcijferen?

Voor het CIA-hoofdkantoor staat een kunstwerk dat mensen gek kan maken. De code die erop staat, is namelijk niet te kraken. Tenminste…

Het kunstwerk bevindt zich in Langley, voor het kantoor van de CIA. En ook al zitten er heel wat slimme mensen bij die organisatie en laten ook leken hun hersenen graag kraken bij het zien van de code: niemand is er nog in geslaagd om deze helemaal te ontcijferen.

Sanborn
Het kunstwerk is ontworpen door Jim Sanborn en werd in 1990 geplaatst. Het bestaat uit vier delen met in totaal 1735 letters. Drie van de vier delen zijn inmiddels ontcijferd. Maar het vierde: daar komen zowel experts als hobbyisten maar niet uit.

Deel 1
In dit deel zijn de volgende tekens te vinden:

De code werd gekraakt en er bleek het volgende te staan: “Between subtle shading and the absence of light lies the nuance of iqlusion”.

Hoe zat het nu precies in elkaar? Er werd gebruik gemaakt van een Vigènerecijfer. Dit werkt met een schema. Hieronder vindt u het schema dat Sanborn gebruikte. Om met dit schema aan de slag te gaan, moet eerst een codewoord worden gekozen. De codewoorden van deze zin bleken KRYPTOS en PALIMPSEST te zijn. Men zet de tekst die men wil vertalen en plaatst daaronder het codewoord. Bijvoorbeeld zo:

U kijkt in het schema waar de B en K elkaar kruisen en dat is uw geheime letter. Dus dat is in dit geval een E.

Het zal u misschien zijn opgevallen dat er een spelfout in het laatste woord zit. Dat is een opzettelijke en zou moeten helpen met het oplossen van het vierde en laatste deel van de puzzel.

Deel 2
Het tweede deel ziet er als volgt uit:

En het betekent: “It was totally invisible hows that possible ? They used the earths magnetic field X The information was gathered and transmitted undergruund to an unknown location X Does Langley know about this ? They should its buried out there somewhere X Who knows the exact location ? Only WW this was his last message X Thirty eight degrees fifty seven minutes six point five seconds north seventy seven degrees eight minutes forty four seconds west X Layer two”.

Voor de ontcijfering van dit deel kan gebruik gemaakt worden van dezelfde methode als bij het eerste deel. De sleutelwoorden zijn nu echter: ‘KRYPTOS’ en ‘ABSCISSA’. Ook bij dit deel is weer een spelfout te vinden: ‘UNDERGRUUND’. Waarschijnlijk vertelt deze fout ook weer iets over deel vier. Verder was dit deel vrij lastig te ‘vertalen’ door de X’jes die overal tussenstaan. Deze zetten cryptologen een tijdje op het verkeerde been. De WW verwijst naar William Webster: de man die van Sanborn mogelijk de hele of in ieder geval een deel van de oplossing te horen heeft gekregen. Zo wordt voorkomen dat Sanborn het geheim meeneemt in zijn graf.

Kryptos. Foto: Jim Sanborn

Deel 3
Het derde deel bestaat uit de volgende tekens:

En dat betekent: “Slowly desparatly slowly the remains of passage debris that encumbered the lower part of the doorway was removed with trembling hands I made a tiny breach in the upper left hand corner and then widening the hole a little I inserted the candle and peered in the hot air escaping from the chamber caused the flame to flicker but presently details of the room within emerged from the mist X Can you see anything Q (?)”

In dit deel stonden de letters op de verkeerde plaats en kon de oplossing pas worden gevonden door met ingewikkelde matrixen de juiste plaats van de letters te vinden.

Deel 4
En dan komen we alweer aan bij het vierde en laatste deel. Het deel dat nog door niemand ontcijferd is, bestaat uit deze letters:

Wist u dat…

…dit heus niet de enige code is die niet gekraakt kan worden? Ook het Voynichmanuscript is zo’n geschreven mysterie.

Hoe kan deze code gekraakt worden? Veel mensen hebben zich er al over gebogen (waaronder de CIA zelf), maar niemand lijkt de oplossing te kunnen achterhalen. Sommigen vermoeden dat de oplossing niet in het Engels geschreven is, maar wellicht zelf een code is die nog een keer vertaald moet worden. Sanborn vindt het allemaal maar lang duren en gaf eind vorig jaar een tip in de hoop dat iemand deel vier nu kan ontcijferen. Hij liet weten dat de tekens NYPVTT uiteindelijk leiden tot het woord ‘BERLIN’. Maar vooralsnog heeft dat nog niet tot de oplossing geleid.

Wie denkt dat het allemaal een hoax is, heeft het mis, zo benadrukte Sanborn al regelmatig. Deel vier is lastig, maar zeker op te lossen. Dat wil echter niet zeggen dat met de oplossing van deel vier het hele vraagstuk afgerond is. Deel vier vormt namelijk samen met de andere delen nog een raadsel. Volgens Sanborn is de kans dat iemand het complete raadsel uiteindelijk weet te achterhalen zeer klein.

Wie toch een poging wil wagen, kan zich het beste aansluiten bij diverse groeperingen die zich inzetten om Kryptos te ontcijferen. Een bekende groep is deze: 2300 mensen denken hier online samen na over de oplossing. Sinds kort is het ook mogelijk om via de site van Jim Sanborn een oplossing in te dienen. Dat kan hier.

Bronmateriaal

"Kryptos" - CIA.gov
"C.I.A.'s Artistic Enigma Yields All but Final Clue" - NYtimes.com
"Mission Impossible: The Code Even the CIA Can't Crack" - Wired.com
"Artist Jim Sanborn gives codebreakers hope to solve Kryptos CIA puzzle" - Guardian.co.uk
De foto helemaal bovenaan dit artikel is gemaakt door Craig Moe (via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd