Dat beweert onderzoeker Gerald Crabtree in wat nu al een omstreden onderzoekspaper belooft te worden. Hij stelt dat een groot aantal genen optimaal moet functioneren voor intelligent menselijk gedrag, maar dat die genen roemloos ten onder dreigen te gaan.
De grote groep genen die intelligent menselijk gedrag mogelijk maken, zijn zeer gevoelig voor mutaties, zo schrijft Crabtree in twee artikelen (no. 1 en no. 2) in het blad Trends in Genetics. En helaas zorgt onze moderne samenleving ervoor dat onze genen zich niet goed tegen die mutaties kunnen wapenen.
Hoe het begon
“De ontwikkeling van onze intellectuele vaardigheden en de optimalisatie van duizenden intelligentie-genen vond waarschijnlijk in relatief non-verbale, verspreide groepen mensen plaats, nog voor onze voorouders uit Afrika kwamen,” vertelt Crabtree. In zo’n omgeving was intelligentie hard nodig om te overleven. De natuurlijke selectie oefende een enorme druk uit op de intelligentie-genen. Mensen die niet slim genoeg waren om bijvoorbeeld voedsel te vinden, stierven. Mensen die wel slim waren en genoeg te eten hadden, bleven in leven en plantten zich voort. Zo kreeg intelligentie van de natuur de voorkeur boven niet-intelligente mensen. Het resulteerde op lange termijn in een piek in menselijke intelligentie.
Verder
Dat die stijgende lijn niet doorzet en zelf langzaamaan weer begint te dalen, heeft alles te maken met de ontwikkeling die we de afgelopen duizenden jaren (mede door onze intelligentie) hebben doorgemaakt. De landbouw kwam op, we ontwikkelden steden. De natuurlijke selectie die jarenlang de ontwikkeling van genen had voortgedreven en mutaties had afgeweerd, verliest aan kracht. Mensen die nu minder intelligente keuzes maken, weten dat er een vangnet is. Ze hoeven niet meer te verhongeren. De druk waaronder de intelligentie-genen zich ontwikkelden is weg. Net als de druk die die genen altijd beschermde tegen mutaties.
Twee mutaties of meer
En dat resulteert heel concreet in meer mutaties die de genen die we nodig hebben voor intelligent gedrag aantasten. Crabtree durft zelfs te voorspellen hoe snel die mutaties grip op ons zullen krijgen. Over zo’n 3000 jaar (oftewel zo’n 120 generaties verder) heeft elke mens die op aarde rondloopt twee of meer mutaties onder de leden die het intelligente gedrag aantasten. Dat het zo snel gaat, heeft twee oorzaken. Ten eerste nemen de selectieve krachten die onze intelligentie-genen jarenlang versterkt hebben, af. Ten tweede zijn veel van die genen heel gemakkelijk aan te tasten.
Maar…hoe zwart het doemscenario er ook uit mag zien, er is hoop. Het duurt namelijk nog wel even voor die mutaties echt een probleem gaan vormen en Crabtree gaat ervan uit dat we tegen die tijd wel een oplossing gevonden hebben. Sterker nog: technologische ontwikkelingen en wetenschappelijke ontdekkingen maken de selectieve krachten die we jarenlang nodig hadden om te evolueren waarschijnlijk overbodig. “Ik denk dat we in de toekomst alle miljoenen mutaties die het menselijk intelect kunnen aantasten en de manier waarop ze met elkaar, andere processen en onze omgeving omgaan, kennen. Tegen die tijd zijn we wellicht in staat om elke mutatie die in welke cel en levensfase van een organisme dan ook optreedt, te corrigeren. Zo wordt het proces van natuurlijke selectie overbodig.”
