De invloed van de mens is hoogstwaarschijnlijk de grootste oorzaak van de opwarming van de aarde sinds de tweede helft van de twintigste eeuw. Dit blijkt uit het vijfde rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), dat vandaag werd gepresenteerd in Stockholm, Zweden.
Het nieuwe rapport moet politici, overheden en andere invloedrijke leiders informeren over de huidige situatie en de toekomst, zodat zij hier hun keuzes op aan kunnen passen.
‘Onmiskenbaar’
De opwarming van ons klimaatsysteem is volgens het IPCC onmiskenbaar. “De oppervlakte van de aarde is in elk van de laatste drie decennia warmer dan alle daar voorgaande decennia sinds 1850” aldus Thomas Stocker, co-voorzitter, tijdens de persconferentie vandaag. Ook liet hij weten dat de 30 jaar durende periode van 1983 tot en met 2013 waarschijnlijk de warmste was van de afgelopen 1400 jaar. Volgens het rapport zijn de atmosfeer en oceaan wederom opgewarmd, de hoeveelheden sneeuw en ijs verminderd, en het globale zeeniveau en de concentraties van broeikasgassen in de lucht gestegen. Dit laatste gebeurt volgens het rapport al zo’n 800.000 jaar. Het gaat hier om concentraties van koolstofdioxide (CO2), methaan en distikstofmonoxide (ook wel lachgas genoemd). Wel gaat het sinds de industriële periode een stuk sneller: concentraties van CO2 zijn sindsdien met 40 procent gestegen. Daarnaast heeft de oceaan al 30 procent van de uitgestoten koolstofdioxide opgenomen, wat tot verzuring leidt.
Mens
De opwarming van de aarde is inmiddels een feit, dat is niets nieuws. Wel denken wetenschappers nu bijna zeker te weten dat de mens hierin een dominante rol speelt. Om klimaatverandering te limiteren zullen we volgens Stocker de uitstoot van broeikasgassen moeten verminderen. Tijdens de persconferentie benadrukte hij dat het IPCC hier niets aan kan doen maar dat het onze wereldleiders zijn die keuzes moeten gaan maken. Om de temperatuur van ons opwarmende klimaat beneden de twee graden te houden, mag de mens niet meer dan 1000 miljard CO2 uitstoten. “Van dit aantal hebben wij inmiddels al 35 procent uitgestoten” vertelde Stocker.
Scenario’s
Om te laten zien hoe de keuzes die we nu maken de toekomst beïnvloeden, beschrijven de wetenschappers vier scenario’s. Deze vinden plaats in de jaren 2046 tot en met 2065 en in de jaren 2081 tot en met 2100. Zo is hieronder te zien welk effect ieder scenario heeft op de hoogte van de toenemende temperatuur. Volgens het rapport zal de aarde hoe dan ook opwarmen, zelfs als de mens de uitstoot van koolstofdioxide compleet zou staken. De mate waarin de temperatuur stijgt kan wel beïnvloed worden, dit door de uitstoot van CO2 te beperken.
In ieder scenario zal ook het zeeniveau blijven stijgen. In het slechtste geval kan deze tot wel 36 cm toenemen.
Voorspellingen
Ondanks al het onderzoek naar de opwarming van onze aarde, kunnen veel voorspellingen niet met zekerheid worden genomen. Zo zei Michel Jarrad, secretaris-generaal van de World Meteorological Organization (WMO), tijdens de persconferentie: “Het zal nooit mogelijk worden om het weer over een jaar te kunnen voorspellen. Wat wel mogelijk is, is het voorspellen van bepaalde tendensen en evolutie van klimaatverandering op de lange termijn. En daarmee bedoelen we een tijdsbestek van dertig jaar en niet van 10 jaar”.
Reacties
Het rapport brengt wereldwijd veel reacties teweeg. Zo laat deskundige professor Bob Watson, werkzaam bij het Tyndall Centre for Climate Change Research en the University of East Anglia, weten: “Dit nieuwste IPCC rapport versterkt de eerdere conclusies dat de opwarming van onze aarde vanaf 1950 grotendeels veroorzaakt wordt door menselijke activiteiten. Ook de veranderingen in het klimaatsysteem, zoals het smelten van ijs en gletsjers zijn ongekend. Zonder onmiddellijke vermindering in de globale uitstoot van broeikasgassen, zal de wereldwijde politiek niet zijn doel bereiken om de temperatuurstijging tot maximaal twee graden te houden, maar gaan we richting een stijging van drie tot vijf graden Celsius. De tijd om iets te doen begint op te raken”.
Professor Richard Dawson, voorzitter van Earth System Engineering, School of Civil Engineering and Geosciences, Newcastle University and the Tyndall Centre, maakt zich vooral zorgen om de toenemende hoeveelheid mensen die in stedelijk gebied wonen. “Meer dan de helft van de wereldwijde bevolking woont in stedelijke gebieden, velen daarvan gesitueerd in laag gelegen kust of delta gebieden. In deze steden bevinden zich niet alleen mensen, maar ook veel infrastructuur en de economische activiteiten van een land. Deze plekken zijn dan ook zeer kwetsbaar voor weerextremen als hittegolven en overstromingen”.
In de nabije toekomst gaan we volgens het rapport ook steeds meer merken van dit soort weerextremen. Zo zullen er meer hittegolven zijn, die langer duren. Natte regio’s zullen nog meer regen krijgen en droge regio’s juist minder. Aanstaande maandag zal het definitieve, meer dan een miljoen woorden tellende rapport verschijnen op de website van het IPCC.
