Mierenzuur: een goed alternatief voor fossiele brandstof?

De fossiele brandstoffen raken op. Waar moet onze auto dan op draaien? Elektriciteit? Waterstof? Pieter Ottink en Tim van Lohuizen van Team Fast hebben een ander idee: mierenzuur. Gaat dit idee de wereld veroveren?

Daar gaat ie; het op afstand bestuurbare prototype rijdt enkele rondjes door het kantoor. De auto werkt volledig op mierenzuur. Twee van de bouwers, Tim van Lohuizen en Pieter Ottink, kijken er tevreden naar. De auto gaat nog best hard ook. “Hij levert genoeg energie om constant 30 km per uur te kunnen rijden,” vertelt Van Lohuizen. “Maar hij zou ook korte topsnelheden van 80 km per uur kunnen halen.” Van Lohuizen heeft de afstandsbediening vast en laat de auto een aanloop nemen. Dan scheurt de auto in één keer van de ene kant van het kantoor naar de andere. Het prototype is maar een meter lang, maar snelheid heeft hij wel. “Echte personenauto’s moeten makkelijk hogere snelheden kunnen behalen,” zegt Ottink, “zodat ze gewoon met de stroom mee gaan.”

Hoe werkt het precies?

Achterin de auto zit een tank waar mierenzuur in gaat. Een klein pompje pompt het mierenzuur naar een chemische reactor. In de reactor wordt het omgezet in waterstof en CO2. De waterstof gaat vervolgens naar de brandstofcel. De elektriciteit die vrijkomt, draait de elektromotor aan, waar de auto vervolgens op kan rijden. De CO2 wordt opnieuw gebruikt, waardoor het hele proces CO2-neutraal en dus milieuvriendelijk is.

De auto
Het kantoor van de beide heren en hun team bevindt zich op de campus van de Technische Universiteit in Eindhoven. In een apart gebouw hebben zij een vrij ruime kamer, waar een aantal mensen achter computerschermen aan het werk is. Drieëntwintig mensen werken er op dit moment in totaal mee aan het project. In een hoek staan twee 3D-printers. “Hier hebben we de groene onderdelen van de auto mee uitgeprint,” vertelt Van Lohuizen. “Dankzij de 3D-printer konden we alles precies op maat maken en hoefden we onderdelen niet vast te tapen. Dit ziet er veel mooier uit.” Als basis kocht het team een semiprofessionele auto die veel gebruikt wordt om mee te racen. “We sloopten alles ervan af, behalve de elektromotor,” vertelt Ottink. “Vervolgens hebben we hem weer opgebouwd.” Met als grootste verschil dat hij nu op mierenzuur rijdt, een duurzaam alternatief voor fossiele brandstof.

Alternatieven
Al langere tijd is er een trend naar duurzaamheid zichtbaar. Mensen doen hun best om milieuvriendelijker te leven en het rijden in een meer duurzame auto hoort daar natuurlijk ook bij. Fabrikanten pikten de signalen op en kwamen met nieuwe initiatieven. Als eerste kwamen de elektrische auto’s op de markt. Een goed alternatief, alleen zijn de accu’s niet erg sterk. Zo houden de meeste accu’s het nog geen vierhonderd kilometer vol. De elektrische auto’s werden al snel opgevolgd door de hybride auto’s om de actieradius te vergroten. Echter rij je met een (plug-in) hybride auto maar voor enkele tientallen kilometers elektrisch. De rest rij je alsnog op een benzinemotor. Een ander alternatief is biogas. Vooral stadsbussen maken hier gebruik van. Het nadeel van biogas is alleen dat de aanschaf duur is en er maar weinig punten zijn waar je biogas kunt tanken. Ten slotte zijn er nog de waterstofauto’s. Het voordeel hiervan is dat er geen uitstoot is van schadelijke stoffen, maar daartegenover staat dat je relatief veel waterstof nodig hebt om een klein beetje energie op te wekken. Dat betekent dat auto’s enorme tanks met waterstof nodig hebben of dat er zeer regelmatig getankt moet worden. Door waterstof om te zetten in vloeibaar mierenzuur, zou de auto langer kunnen rijden op één tank.

Gaan we in de toekomst op mierenzuur rijden? Het zou zomaar kunnen!

Mierenzuur
Mierenzuur kan uit water, koolstofdioxide en energie gemaakt worden en komt voor in planten en dieren. Zo gebruiken mieren mierenzuur om aan te vallen of te verdedigen en ook brandnetels verdedigen zich met met mierenzuur. Mensen gebruiken de stof ook steeds vaker. “Momenteel wordt mierenzuur op grote industriële schaal gemaakt voor onder meer de landbouw en de schoonmaakindustrie,” vertelt Ottink. “Maar wij gebruiken het als een waterstofdrager waar we energie uit halen, zodat het bijvoorbeeld in transport gebruikt kan worden.”

Milieuvriendelijk
Volgens de beide heren is hun auto volledig milieuvriendelijk. “Om de auto te laten rijden, wordt het mierenzuur met een katalysator omgezet in waterstof en CO2,” vertelt Ottink. “Vervolgens zetten we waterstof om in elektriciteit – waar de auto vervolgens op kan rijden – en stoot de auto water en CO2 weer uit. Doordat de CO2 opnieuw gebruikt wordt, is er een gesloten kringloop waardoor de auto CO2-neutraal rijdt.” “Wat vooral vernieuwend aan dit idee is, is dat we de elektriciteit opslaan in de vorm van een vloeistof; het mierenzuur,” vult Lohuizen aan. “We verbruiken alleen de elektriciteit. Water en CO2 hebben we wel nodig voor het proces, maar verbruiken we dus niet.”

Mierenzuur auto. Credits: Team Fast
De mierenzuur auto rijdt volledig op mierenzuur en heeft een gesloten kringloop, waardoor hij CO2-neutraal is. Credits: Team Fast

Voor- en nadelen
Naast dat de auto CO2-neutraal rijdt, biedt mierenzuur meer mogelijkheden. “Een groot voordeel tegenover elektrische auto’s, is dat je onze auto niet hoeft op te laden. Je gooit de tank vol, net als dat je zou doen met benzine of diesel,” legt Ottink uit. “Het nadeel van elektrische auto’s is dat de accu’s heel groot en zwaar zijn. Een accupakket kan zo 600 kilo wegen. Vrachtwagens en bussen moeten dus nog veel grotere en zwaardere accu’s krijgen als die elektrisch willen gaan rijden,” zegt Van Lohuizen. Mierenzuur is veel lichter en zou volgens hem wel in groot transport toegepast kunnen worden. “Daarnaast is mierenzuur een vloeistof op kamerdruk, waardoor je het makkelijk kunt opslaan en vervoeren. Waterstof moet met zware tanks onder hoge druk vervoerd worden. Dat hoeft met mierenzuur dus niet.” Maar ook zijn er volgens de mannen nadelen. “Het is een zuur, dus je moet materialen kiezen die er tegen kunnen,” aldus Van Lohuizen. “In de auto zelf kun je een plastic tank gebruiken in plaats van één van metaal. Iets moeilijker aan te passen is de infrastructuur. Leidingen zul je dus moeten coaten.” Daarnaast kan de auto volgens berekeningen ongeveer vijfhonderd kilometer rijden op 100 liter mierenzuur. Je zult dus wel geregeld moeten tanken.

Toekomst
Gaan we in de toekomst op mierenzuur rijden? Het zou kunnen. Volgens beide heren zou het in principe makkelijk door autofabrikanten te maken zijn. “Deze auto lijkt erg op een waterstofauto en die rijdt er al. Het enige is dat fabrikanten een reactor in de auto moeten plaatsen. Dat lijkt me vrij haalbaar.” Maar zover is het nog niet. “Op dit moment zitten we nog in de ontwikkelfase. We wilden de wereld laten zien dat er nog meer is dan waterstof en batterijen,” vertelt Van Lohuizen. “Daarnaast is de kern van het verhaal dat je elektrische energie kunt opslaan in een vloeistof en vervolgens kunt gebruiken om een auto te laten rijden.”

Op dit moment liggen er alweer grootste plannen in het verschiet. Het team is nu bezig met het ombouwen van een bus die op mierenzuur rijdt. Het plan is om die voor het einde van 2016 klaar te hebben. Verder staat het team eind april op de Hannover Messe in Duitsland, de grootste technologiebeurs ter wereld. Stilzitten doen ze dus zeker niet.

Bronmateriaal

Interview Pieter Ottink en Tim van Lohuizen, Team Fast

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd