Monsterachtig zwart gat ontdekt in piepjong heelal

zwart gat

Wetenschappers hebben het grootste zwarte gat dat ooit in het verre heelal is aangetroffen, ontdekt. Het zwarte gat heeft een massa die 12 miljard keer groter is dan die van onze zon en bevindt zich op 13 miljard lichtjaar afstand.

Het zwarte gat bevindt zich op 13 miljard lichtjaar afstand. Dat betekent dat we het zwarte gat zien zoals het er kort na de geboorte van het universum uitzag. Het is het meest massieve zwarte gat dat ons uit dit tijdperk bekend is. “Ter vergelijking: onze eigen Melkweg heeft een zwart gat met een massa van slechts vier miljoen zonsmassa’s,” vertelt onderzoeker Xiaohui Fan. “Het zwarte gat in het hart van deze nieuwe quasar is 3000 keer zwaarder.”

Quasar
Het zwarte gat bevindt zich in het centrum van een quasar. Een quasar is een extreem heldere wolk materiaal die in een zwart gat aan het verdwijnen is. Terwijl het materiaal zich richting het zwarte gat haast, wordt het warm en komt een enorme hoeveelheid licht vrij. De quasar geeft net zoveel licht als 420 biljoen zonnen. Dat licht veroorzaakt een proces dat we stralingsdruk noemen: het licht duwt een deel van het materiaal waaruit de quasar bestaat, weg.

Beperkte groei
Gedacht werd dat stralingsdruk ervoor zorgt dat de groei van een zwart gat beperkt wordt. Een deel van het materiaal wordt immers weggeduwd en verdwijnt dus niet in het zwarte gat. “Maar dit zwarte gat in het centrum van de quasar verkreeg in een korte periode een enorme hoeveelheid massa,” vertelt onderzoeker Fuyan Bian.

Een quasar met in het hart een zwart gat. Afbeelding: Zhaoyu Li / NASA / JPL-Caltech / Misti Mountain Observatory.
Een quasar met in het hart een zwart gat. Afbeelding: Zhaoyu Li / NASA / JPL-Caltech / Misti Mountain Observatory.

Tijd
Niet alleen de enorme omvang van het zwarte gat verbaast de onderzoekers. Ook het feit dat het zwarte gat al zo vroeg in de geschiedenis van het universum opduikt, is verrassend. “Hoe kan een zo sterk lichtgevende quasar en zo’n massief zwart gat zich zo vroeg in de geschiedenis van het universum, in een tijd waarin de eerste sterren en sterrenstelsels ontstaan, gevormd zijn?” vraagt Fan zich hardop af.

De onderzoekers ontdekten de quasar met behulp van de 2,4-meter Lijiang-telescoop in China. Vervolgens bestudeerden ze de quasar met twee andere telescopen om onder meer de massa van het zwarte gat vast te kunnen stellen. De onderzoekers hebben goede hoop dat ze in de nabije toekomst meer van dit soort bijzondere objecten in het verre heelal gaan aantreffen. “Omdat ze zo helder zijn, kunnen we verder terug in de tijd kijken en ze gebruiken om het jonge universum te verkennen,” stelt Bian.

Bronmateriaal

"Astronomers find impossibly large black hole" - ANU.edu.au
"Monster Black Hole Discovered at Cosmic Dawn" - UANews.org
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door ESO / M Kornmesser.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd