In veel Nederlandse ziekenhuis verlagen doktoren de lichaamstemperatuur van gereanimeerde patiënten naar 32 tot 34 graden Celsius. Dit redt levens, zo bleek uit eerdere kleinschalige onderzoeken. Hoogleraar Peter Pickkers van het UMC St. Radboud voerde het onderzoek op grote schaal uit, en ook uit dat onderzoek blijkt nu dat de overlevingskans vergroot door afkoeling.
De daling van de lichaamstemperatuur zorgt ervoor dat van elke honderd patiënten er zes tot zeven minder overlijden.
Er zijn al Intensive Care’s waar de lichaamstemperatuur van patiënten na de opname wordt verlaagd naar 32 tot 34 graden Celsius. “Toch is het een beetje riskant om zo’n ingrijpende verandering van de behandelwijze te baseren op onderzoek bij in totaal slechts driehonderdvijftig patiënten”, beweert Pickkers. “Daarom hebben we met gegevens van de Nationale Intensive Care Evaluatie (NICE) – een databank die de gegevens van IC-patiënten in Nederland verzamelt – de effecten van koeling nog eens op een veel grotere schaal onderzocht.”
Groot verschil
Niet alle Intensive Care’s in Nederland koelen hun patiënten af. Daarnaast werd koeling niet overal tegelijkertijd ingevoerd. Hierdoor kon Pickkers de gegevens van verschillende ziekenhuizen met en zonder koeling vergelijken. “De gegevens laten zien dat de lichaamstemperatuur binnen 24 uur naar 33 graden daalt. Kortom, het lukt om de patiënten af te koelen. Maar veel belangrijker: het koelen vergroot de overlevingskans. Zonder koeling overlijdt 72 procent van de patiënten, met koeling daalt dit percentage tot bijna 65 procent. Op honderd patiënten redt koeling dus zes tot zeven levens. Met deze resultaten is het achterwege laten van koelen na een reanimatie niet meer te rechtvaardigen.”
Kwaliteit van leven
Het is overigens onbekend hoe een patiënt het ziekenhuis verlaat. Oftewel: het is onzeker of de personen die gered worden door te koelen er een betere kwaliteit van leven op na houden. “Maar toch bestaat de indruk dat ook de kwaliteit van leven over het algemeen verbetert”, meent Pickkers. “In de oorspronkelijke, kleinere studies werd daar overigens wel naar gekeken en nam de neurologische schade volgens de onderzoekers inderdaad af.” Het idee achter de afkoeling is dat daardoor de biologische processen in het lichaam langzamer verlopen. Na een reanimatie ontstaat vaak zuurstofgebrek in de hersenen, waardoor schadelijke metabole processen in gang worden gezet. Koeling dempt die processen waardoor minder schade ontstaat, zo is de gedachte.
Lichaamstemperatuur
WIST U DAT…
Pickkers en zijn collega’s deden nog een andere bijzondere ontdekking. “We zagen dat vooral patiënten die de eerste dag kampen met koorts, met een lichaamstemperatuur boven de 38,5 graden, slechte vooruitzichten hebben. Van hen overlijdt 95 procent. Koorts is dus zeer schadelijk. Koorts is dus zeer schadelijk. Dat werpt ook meteen de vraag op naar de ideale lichaamstemperatuur, want misschien is het voorkomen van koorts en een (te) hoge temperatuur wel veel belangrijker dan het afkoelen naar 32-34 graden.”
Zweden
Op dit moment is in Zweden een onderzoek bezig naar het verschil tussen behandelingen met 32 tot 34 graden Celsius en 36 graden Celsius. Pickkers: “We zijn heel nieuwsgierig naar wat daar uit gaat komen.”
