Poetsen houdt de zintuigen van insecten scherp

poetsen

Insecten brengen een flink deel van hun tijd door met poetsen: ze maken hun lichaampjes schoon. Nieuw onderzoek laat nu zien waarom de insecten dat doen: ze verwijderen zo vieze stofjes die ze zelf produceren en die hun zintuiglijke waarneming vertroebelt.

Wetenschappers bestudeerden Amerikaanse kakkerlakken. Wanneer deze insecten zichzelf schoonmaken, richten ze zich met name op hun voelsprieten: deze geleiden chemische stofjes die de kakkerlak vervolgens kan ruiken. De kakkerlakken stoppen de voelspriet met behulp van hun voorpootjes in hun mond en poetsen elk deel van de voelspriet zorgvuldig.

Experiment
De onderzoekers zorgden ervoor dat sommige kakkerlakken de mogelijkheid kregen om zich uitgebreid schoon te maken. Anderen kregen die mogelijkheid niet. Vervolgens bestudeerden ze de voelsprieten. Ze ontdekten dat zich op de voelsprieten van kakkerlakken die niet konden poetsen, allerlei stofjes opstapelden. Bijvoorbeeld verschillende chemische stofjes. Het meest verrassende was echter de aanwezigheid van kaarsvetachtige substanties die de kakkerlakken zelf afgeven om zich te beschermen. “Het is intuïtief dat insecten vreemde substanties van hun voelspriet verwijderen, maar het is niet per se intuïtief dat ze poetsen om hun ‘eigen’ stofjes te verwijderen,” stelt onderzoeker Coby Schal.

WIST U DAT…

…planten insecten misschien wel kunnen ruiken?

Schone spriet
In een ander experiment stelden de onderzoekers de kakkerlakken die hun voelsprieten poetsten en kakkerlakken die dat niet hadden gedaan bloot aan allerlei geuren. Kakkerlakken met schone voelsprieten reageerden veel vlugger op de geuren, zo schrijven de onderzoekers in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences.

Mieren
De onderzoekers herhaalden de experimenten vervolgens met andere insecten zoals vliegen, Duitse kakkerlakken en mieren. Deze insecten maken hun voelsprieten op een iets andere manier schoon dan de kakkerlak (vliegen en mieren wrijven bijvoorbeeld met hun pootjes over de voelspriet om stofjes te verwijderen). Maar ook hier gold: insecten die niet poetsten, hadden meer van die kaarsvetachtige substantie op hun sprieten zitten. “Het bewijs is sterk: de verzorging is nodig om deze vreemde en eigen substanties op een bepaald niveau te houden,” stelt Schal. “Vieze antennes zorgen ervoor dat insecten in essentie blind zijn voor hun omgeving.”

Het onderzoek heeft diverse implicaties. Zo kan het wellicht verklaren waarom sommige pesticiden beter werken dan anderen. Een nevelachtige pesticide die op de voelsprieten van kakkerlakken neerdaalt, werkt wellicht beter dan een pesticide die eerst door het dikke schild van kakkerlakken heen moet dringen. Pesticiden op de voelsprieten werken de kakkerlakken – die hun sprieten vrijwel voortdurend poetsen – namelijk heel snel hun lijfje in. Ook kan het onderzoek wel eens gevolgen hebben voor andere studies. Bijvoorbeeld onderzoeken waarin wetenschappers de monden van insecten dichtlijmen om te voorkomen dat de insecten eten. Hierdoor is het insect ook niet in staat om zijn voelspriet schoon te maken en hoewel daar in het onderzoek geen rekening mee wordt gehouden, kan dit wel invloed hebben op het gedrag van het insect en dus op de onderzoeksresultaten.

Bronmateriaal

"Grooming Helps Insects Keep Their Senses Sharpened" - NCSU.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Ayoko Wada-Katsumata.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd