Nieuw onderzoek toont aan dat mensen ‘s ochtends vroeg het eerlijkst zijn en dat de kans op leugens en bedrog naarmate de dag vordert, groter wordt. Het heeft alles te maken met het feit dat onze zelfcontrole gedurende de dag afneemt.
Dat schrijven onderzoekers in het blad Psychological Science. “We voerden diverse experimenten uit waarin we onethisch gedrag, zoals liegen, stelen en valsspelen bestudeerden,” vertellen de onderzoekers. “We merkten op dat experimenten die in de ochtend werden uitgevoerd systematisch resulteerden in minder onethisch gedrag.” Het riep een interessante vraag op: zouden mensen ‘s ochtends minder geneigd zijn om oneerlijk te zijn?
Experimenten
De onderzoekers zetten experimenten op om dat te achterhalen. Ze verzamelden een aantal proefpersonen en zetten ze achter een computerscherm. Links en rechts op het scherm verschenen stippen en de proefpersonen moesten aangeven waar de meeste stippen te zien waren: links of rechts. Daarbij kregen de proefpersonen tien keer meer geld als ze zeiden dat zich rechts meer stippen bevonden, ook al was dat in werkelijkheid niet het geval. Daarmee hadden de proefpersonen dus een financiële reden om vals te spelen. De onderzoekers voerden het experiment zowel ‘s morgens als ‘s middags uit en het levert opvallende resultaten op. De proefpersonen die tussen 8.00 en 12.00 aan het experiment deelnamen waren aanzienlijk minder sterk geneigd om vals te spelen dan de mensen die tussen 12.00 en 18.00 uur deelnamen. Ook online experimenten leveren dat resultaat op. Zo waren proefpersonen ‘s middags sterker geneigd om een leugen aan een virtuele partner te vertellen of te verklaren dat ze een onmogelijk op te lossen vraagstuk hadden opgelost. De onderzoekers noemen het het ‘morning morality effect‘.
Bewustzijn
De onderzoekers bestudeerden ook het moreel bewustzijn van de proefpersonen door ze woordfragmenten zoals ‘..ral’ en ‘e…c..’ voor te schotelen. De proefpersonen die de woorden ‘s ochtends te zien kregen, waren sterker geneigd om er de woorden ‘moral’ en ‘ethical’ van te maken, terwijl de mensen die ‘s middags met de fragmenten aan het werk gingen, met woorden als ‘coral’ en ‘effects’ op de proppen kwamen.
Schuldgevoel
De onderzoekers ontdekten ook dat de mate waarin mensen onethisch gedrag vertonen zonder zich daar schuldig over te voelen invloed had op hoe sterk het ‘morning morality effect‘ was. Mensen die zich minder snel schuldig voelden over onethisch gedrag waren sterker geneigd om zowel ‘s ochtends als ‘s middags onethisch gedrag te vertonen. Mensen die zich wel snel schuldig voelden, waren ‘s ochtends eerlijk, maar sterker geneigd om ‘s middags onethisch gedrag te vertonen. Het wijst erop dat de eerlijkste mensen dus het sterkst beïnvloed worden door het ‘morning morality effect‘.
Volgens de onderzoekers zouden we ons ervan bewust moeten zijn dat zowel wij als anderen sterker geneigd zijn om ‘s middags over de schreef te gaan. Het betekent wellicht dat we ‘s middags waakzamer moeten zijn wanneer anderen ons iets vertellen of wanneer wij anderen iets gaan vertellen. Simpelweg omdat we op dat moment van de dag nu eenmaal gemakkelijker aan de leugen ten prooi vallen.
