Universeel griepvaccin weer een stuk dichterbij

Dankzij een nieuwe doorbraak zijn wetenschappers hard op weg om met één vaccin alle soorten griep te kunnen aanpakken.

Het is misschien wat overdreven om het de ‘heilige graal’ te noemen, maar het komt zeker in de buurt: een universeel griepvaccin. Daaronder verstaan we een griepvaccin dat alle varianten griep die er nu zijn en die zich mogelijk nog gaan ontwikkelen, kunnen aanpakken. Op dit moment is het zo dat we wanneer griep muteert nieuwe vaccins moeten ontwikkelen. Daardoor lopen we eigenlijk altijd achter de feiten aan. Het is ook de reden voor die jaarlijks terugkerende griepprik: griep muteert en daardoor moet onze bescherming tegen die griep elk jaar worden opgewaardeerd.

Vogelgriep
Amerikaanse en Canadese wetenschappers denken daar nu iets op bedacht te hebben. Dat is te lezen in het blad Frontiers in Immunology. De onderzoekers ontdekten namelijk dat varkensgriep ervoor zorgt dat ons lichaam antistoffen aanmaakt die ons niet alleen tegen varkensgriep, maar ook tegen vele andere virussen, waaronder de vogelgriep, beschermen.

In 3D

Al wel eens een verkoudheid in 3D gezien? Bekijk deze hier!

Eiwit
“Het griepvirus heeft een eiwit dat hemagglutinine, afgekort HA, heet,” vertelt onderzoeker John Schrader. Dit proteïne lijkt een beetje op een bloem met een kopje en een stengel en bindt zich met behulp van het kopje aan menselijke cellen. “Huidige griepvaccins vallen het kopje van HA aan om infecties te voorkomen, maar omdat griepvirussen snel muteren, verandert dit deel van HA heel snel, waardoor er elk jaar weer nieuwe griepvaccins nodig zijn.”

Varkensgriep
Die vaccins bevatten dode of verzwakte ziekteverwekkende stoffen die ons immuunsysteem wakker schudden en ervoor zorgen dat die ziekteverwekkende stoffen worden gedood. Het varkensgriepvaccin bleek ons immuunsysteem aan te zetten tot de aanmaak van antistoffen die verschillende varianten van het griepvirus aanvallen. En dat maakt het vaccin zo effectief. “In plaats van het veranderende hoofd van HA aan te pakken, vielen de antistoffen de stengel van HA aan. Deze stengel speelt zo’n belangrijke rol in het penetreren van een cel dat deze niet gemakkelijk kan veranderen.” Hoe komt het dat de varkensgriep ons aanzet tot het produceren van antistoffen die ons over een brede linie beschermen? De onderzoekers denken dat wel te kunnen verklaren. We waren nog nooit aan de varkensgriep of een griep die daarop leek, blootgesteld.

Dieren
De onderzoekers hebben goede hoop dat hun studie leidt tot een universeel griepvaccin. Zo is er voorzichtig bewijs dat een vaccin dat bestaat uit diverse griepvirussen die in dieren voorkomen in mensen zo’n beschermende reactie oproepen.

Met zo’n universeel vaccin zouden pandemieën tot het verleden behoren. Net als de jaarlijkse griepprik. Ook zou het geen geducht (preventief) wapen kunnen zijn tegen bioterrorisme. Sommige mensen zijn bang dat terroristen in de toekomst een zeer besmettelijk griepvirus als wapen gaan gebruiken. Met een universeel griepvaccin zou zo’n wapen wellicht weinig uithalen.

Bronmateriaal

"Pandemic H1N1 influenza infection and vaccination in humans induces cross-protective antibodies that target the hemagglutinin stem" - Frontiersin.org
"H1N1 discovery paves way for universal flu vaccine: UBC research" - Eurekalert.org
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door U.S. Army Corps of Engineers Europe District (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd