‘Voyager 1 lijkt ons zonnestelsel nu echt verlaten te hebben’

voyager 1

Het lijkt erop dat ruimtesonde Voyager 1 na 35 jaar reizen eindelijk ons zonnestelsel heeft verlaten, zo stellen wetenschappers op basis van metingen die Voyager 1 vorig jaar deed. NASA – eigenaar van Voyager 1 – gelooft er echter niets van.

Ruimtesonde Voyager 1 lijkt de heliosfeer verlaten te hebben, zo schrijven wetenschappers in het blad Geophysical Research Letters. De heliosfeer is een deel van de ruimte waarin de zon en de zonnewind (stromen geladen deeltjes, afkomstig van de zon) de dienst uitmaken. De heliosfeer vormt een soort bubbel die zit ingesloten tussen het interstellaire gas en stof waar de Melkweg mee doordrongen is (zie ook de afbeelding hieronder).

De heliosfeer. Deze afbeelding stamt uit 2005 en laat dus niet de huidige locatie van Voyager 1 zien. Afbeelding: NASA / Walt Feimer.
De heliosfeer. Deze afbeelding stamt uit 2005 en laat dus niet de huidige locatie van Voyager 1 zien. Afbeelding: NASA / Walt Feimer.

Metingen
Het idee dat Voyager 1 de heliosfeer verlaten heeft, komt voort uit metingen die de ruimtesonde op 25 augustus vorig jaar maakte en die nu uitgebreid zijn geanalyseerd. De metingen laten een drastische verandering in straling zien. En kosmische straling die gevangen zit in de buitenste delen van de heliosfeer viel bijna helemaal weg. Tegelijkertijd mat Voyager 1 ongekende hoeveelheden kosmische straling afkomstig van buiten het zonnestelsel. Zulke grote hoeveelheden van een dergelijke straling had Voyager 1 sinds zijn lancering nog niet meegemaakt. “In enkele dagen tijd nam de intensiteit van gevangen gehouden straling af en nam de intensiteit van kosmische straling (afkomstig van buiten het zonnestelsel, red.) toe, zoals je zou verwachten wanneer het (Voyager 1, red.) de heliosfeer zou verlaten,” vertelt onderzoeker Bill Webber.

Nieuw gebied
Toch houden de onderzoekers nog een slag om de arm. Het is namelijk voor het eerst dat een door mensen gebouwd object het zonnestelsel verlaat. Hoe het er daarbuiten precies aan toe gaat, weten we dus niet. Het is dus best mogelijk dat Voyager 1 het zonnestelsel verlaten heeft, maar het zou ook kunnen dat deze een nog onbekend gebied is binnengevlogen. “Ik zou zeggen dat Voyager 1 in ieder geval buiten de normale heliosfeer is,” stelt Webber. “We bevinden ons in een nieuw gebied. En alles wat we meten is anders en opwindend.”

Voyager 1 werd in 1977 gelanceerd en is uitgerust met instrumenten om onder meer plasmagolven, kosmische straling, geladen deeltjes en magnetische velden te bestuderen. Naast Voyager 1 is er ook nog een Voyager 2: deze werd ietsje eerder dan Voyager 1 gelanceerd.

UPDATE: NASA – eigenaar van Voyager 1 – heeft inmiddels ook op het onderzoek van Webber gereageerd. Volgens de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie heeft Voyager 1 het zonnestelsel nog niet verlaten. “Het Voyager-team is ervan overtuigd dat Voyager 1 het zonnestelsel nog niet heeft verlaten en de interstellaire ruimte nog niet is binnengegaan,” zo vertelt onderzoeker Edward Stone. “In december 2012 rapporteerde ons team dat Voyager 1 zich in een nieuwe regio bevindt, ook wel de magnetische snelweg genoemd, waar geladen deeltjes radicaal veranderen. Een verandering in de richting van het magnetisch veld is de laatste belangrijke indicatie van het bereiken van de interstellaire ruimte en zo’n verandering in richting is nog niet geobserveerd.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd