Voynichmanuscript bevat mogelijk ‘echte boodschap’

Het Voynichmanuscript is een mysterieus manuscript uit de vijftiende eeuw. Het boek telt 240 pagina’s en is met een ganzenveer geschreven. De tekst in het boek is echter onleesbaar. Niemand begrijpt deze taal. Wetenschapper Marcelo Montemurro van de universiteit van Manchester en zijn team hebben het manuscript nader onderzocht en laten weten dat het Voynichmanuscript waarschijnlijk geen hoax is. Het manuscript bevat mogelijk een echte boodschap.

Montemurro’s team keek niet naar individuele woorden, maar richtte zich op globale patronen en woordclusters. De onderzoekers gebruikten een formule om de entropie van elke term vast te stellen. Dit geeft aan hoe gelijkmatig woorden verdeeld zijn. Dankzij deze methode worden woorden herkend die vaker voorkomen, belangrijker zijn of juist minder belangrijk zijn.

In een taal – zoals het Nederlands – komen woorden in een bepaald geclusterd patroon voor. Wetenschappers zijn op zoek gegaan naar soortgelijke patronen in het Vornichmanuscript. Montemurro: “Wij vonden semantische netwerken die laten zien dat gerelateerde woorden bepaalde gelijkenissen vertonen. Dit zien wij ook terug in andere talen.”

De statische informatiedichtheid van het Voynichmanuscript is iets hoger dan de informatiedichtheid van het Engels en het Latijn, maar lager dan de informatiedichtheid van het Chinees.

Geen nieuwe taal
De vondst van Montemurro’s team wordt met argusogen bekeken door andere wiskundigen. Bijvoorbeeld door Gordon Rugg. “Het is al jaren bekend dat de statistische eigenschappen van het Voynichmanuscript gelijkenissen vertonen met echte talen”, vertelt hij in een interview met de BBC. “Ik denk dat het Voynichmanuscript geen nieuwe taal is, omdat er te veel verschillen zijn met andere talen.”

Cardanrooster
Rugg denkt dat de tekst met een Cardanrooster geschreven is (zie foto rechts). Met zo’n rooster moet de oplichter in staat zijn geweest om het manuscript in enkel maanden te schrijven. Het rooster werkt heel eenvoudig: het is een stuk karton of ijzer met gaatjes erin. Als u dit rooster op de tekst legt, blijven slechts enkele (delen van) woorden zichtbaar. Het is echter onbekend welk rooster de oplichter gebruikte, anders was het manuscript al snel ontcijferd. En wat de oplichter betreft: Rugg vermoedt dat het misschien de alchemist Edward Kelley was. Kelley werkte aan het hof van de eerder genoemde keizer Rudolf II en zou door het manuscript als een mysterieus geschrift te presenteren vrij gemakkelijk veel geld hebben kunnen verdienen, want de keizer was gek op mysterieuze zaken.

Hoax?
99,9% van alle versleutelde teksten die na de Middeleeuwen zijn opgesteld, zijn ondertussen gekraakt. Het Voynichmanuscript is nog niet gekraakt en dat is raar, want er zijn 240 pagina’s om te onderzoeken. Dit argument is dan ook een reden voor veel wetenschappers om aan te nemen dat het Voynichmanuscript een hoax is.