Er ontsnapt gas uit de stofschijf rond T Tauri-ster AS 205 N. Het kan erop wijzen dat hier iets gebeurt wat onderzoekers al lang vermoeden, maar maar niet konden bewijzen: stormachtig weer rond een T Tauri-ster.
T Tauri-sterren zijn jonge versies van sterren zoals onze zon. Het zijn relatief normale sterren van gemiddelde omvang die omringd worden door materiaal waaruit gas- of rotsachtige planeten kunnen ontstaan. De schijven zijn in optisch licht bijna niet te zien, maar in infrarood of millimetergolf licht wel. “Het materiaal in de schijf van een T Tauri-ster geeft meestal – maar niet altijd – infrarode straling met een voorspelbare verspreiding van de energie af,” vertelt onderzoeker Colette Salyk. “Sommige T Tauri-sterren geven echter op onverwachte manieren infraroodstraling af.”
Wind
Om die verschillende infraroodstraling rond vergelijkbare sterren te kunnen verklaren, vermoedden onderzoekers dat er van de schijf rond sommige T Tauri-sterren een krachtige wind uitgaat. Deze winden kunnen grote gevolgen hebben voor het ontstaan van planeten in de stofschijf rond de ster. Zo kunnen ze de schijf ontdoen van gas dat nodig is voor de vorming van Jupiterachtige planeten. Of de schijf sterk verstoren, waardoor de bouwblokken die nodig zijn voor de totstandkoming van planeten een heel andere locatie krijgen. Hoewel onderzoekers al langere tijd vermoeden dat deze winden bestaan, zijn ze nog nooit duidelijk waargenomen.
Koolstofdioxide
Salyk en haar collega’s bestudeerden de T Tauri-ster AS 205 N. Deze ster – die op ongeveer 407 lichtjaar afstand staat – geeft een vreemd infrarood signaal af en zou dus wel eens winden kunnen herbergen. De onderzoekers gebruikten het Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) om de ster en omgeving te bestuderen. Ze richtten zich op de verspreiding van koolstofdioxide rond de ster.
Uit het onderzoek blijkt dat koolstofdioxide inderdaad het oppervlak van de schijf rond deze T Tauri-ster verliet. Maar de eigenschappen van de wind die hier aan ten grondslag lag, kwamen niet helemaal overeen met wat de onderzoekers verwacht hadden. Mogelijk heeft dat te maken met het feit dat AS 205 N gezelschap heeft en wel van de ster AS 205 S. Het gas verlaat de schijf van AS 205 N mogelijk doordat de ster AS 205 S het wegtrekt. Maar het gas kan de schijf ook verlaten door toedoen van harde winden. “We hoopten dat deze nieuwe ALMA-observaties ons zouden helpen om de winden beter te begrijpen, maar ze leveren een nieuw mysterie op,” vertelt Salyk. “Zien we winden of een interactie met de tweede ster?” Om daar meer duidelijkheid over te krijgen, zijn de onderzoekers voornemens om binnenkort onder meer T Tauri-sterren zonder gezelschap te bestuderen.
