Worm die vier jaar in mensenhoofd leefde, geeft geheimen prijs

Een Britse man heeft maar liefst vier jaar met een lintworm in zijn hoofd rondgelopen. Dat melden wetenschappers die tevens het indrukwekkend lange genoom van de boosdoener in kaart hebben gebracht.

Flinke hoofdpijn was één van de redenen waarom de Britse man zich enige tijd geleden bij zijn dokter meldde. De artsen ontdekten dat die hoofdpijn een wel heel bijzondere oorzaak had. In het brein van de man troffen ze een één centimeter lange lintworm aan. De worm zat er al zo’n vier jaar en had zich in die periode van de rechterzijde van het brein vijf centimeter richting het linkerdeel van het brein verplaatst. De lintworm werd uit het hoofd van de man verwijderd en vervolgens aan een uitgebreid onderzoek onderworpen. De resultaten van dat onderzoek zijn nu te lezen in het blad Genome Biology.

In vier jaar tijd verplaatste de worm zich door het hoofd van de man. Dat is te zien aan de laesies (beschadigingen aan het weefsel) die de worm achterliet. Afbeelding: Genome Biology 2014, 15: 510.
In vier jaar tijd verplaatste de worm zich door het hoofd van de man. Dat is te zien aan de laesies (beschadigingen aan het weefsel) die de worm achterliet. Afbeelding: Genome Biology 2014, 15: 510.

Vrij zeldzaam
Het gaat om de lintworm Spirometra erinaceieuropaei, zo schrijven de onderzoekers. Het is een vrij zeldzame lintworm: sinds 1953 is er wereldwijd slechts 300 keer melding van gemaakt. Nog nooit dook de lintworm in Groot-Brittannië op. Mede doordat de lintworm vrij zeldzaam is, weten we er weinig vanaf. Vermoed wordt dat mensen de lintworm binnen kunnen krijgen wanneer ze bijvoorbeeld rauw vlees van reptielen en amfibieën of geïnfecteerde schaaldieren eten. Wanneer de lintworm het lichaam binnendringt, veroorzaakt deze ontstekingen van het lichaamsweefsel. Wanneer dat in het brein gebeurt, kan dat onder meer leiden tot hoofdpijn en geheugenverlies.

Het genoom
Wetenschappers zijn er tevens in geslaagd om het genoom van de lintworm in kaart te brengen. Dat genoom is indrukwekkend. Het is maar liefst 1.26Gb lang. Daarmee is het tien keer langer dan het genoom van andere lintwormen (ter vergelijking: het genoom van de mens is ongeveer drie keer zo lang). Het uitgebreide genoom is deels wel te verklaren. Zo beschikt de lintworm over een aantal genen die hem in staat stellen om eiwitten op te breken en zijn gastheer binnen te dringen. Bovendien zitten er veel herhalingen in het genoom.

Op basis van het genetisch materiaal van de worm kunnen de onderzoekers ook conclusies trekken over de beste behandeling. Zo suggereert het genoom dat de worm bestand is tegen albendazol, een middel dat nu vaak ingezet wordt om lintwormen te bestrijden.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd