Wormhagedissen veroverden de wereld op vlotten

wormhagedis

Wormhagedissen veroverden de wereld lang nadat het supercontinent Pangea uiteenviel. Dat hebben onderzoekers ontdekt. Het betekent dat de wormhagedissen – die wereldwijd voorkomen – zich op ‘vlotten’ over de wereld verspreid moeten hebben.

Wormhagedissen zijn vandaag de dag op vijf verschillende continenten terug te vinden. De grote vraag is al jaren: hoe zijn ze op die continenten terecht gekomen? Lang werd gedacht dat het alles te maken had met het uiteenvallen van Pangea. De wormhagedissen leefden op het supercontinent en zouden toen dat supercontinent uit elkaar viel op de verschillende stukjes continent zijn meegedreven en zo in allerlei uithoeken van onze aarde terecht zijn gekomen.

65 miljoen jaar geleden
Maar die theorie vegen onderzoekers nu van tafel. Ze bestudeerden fossiele resten van wormhagedissen en ontdekten dat deze zo’n 65 miljoen jaar geleden – kort na de inslag die ervoor zorgde dat 75 procent van het leven op aarde verdween – nieuwe leefgebieden annexeerden. Aangezien het uiteenvallen van het supercontinent Pangea eerder plaatsvond, stellen de onderzoekers dat wormhagedissen onmogelijk op stukjes van Pangea naar verschillende plekken op aarde kunnen zijn gedreven.

Overleven

Dat de wormhagedissen de massa-extinctie die onder meer de dinosaurussen fataal werd, overleefden, is goed te verklaren. Wormhagedissen leven namelijk ondergronds. “De planetoïde zou de meeste planten gedood hebben, wat betekent dat er geen nieuw voedsel was,” legt onderzoeker Jacob Vinther uit. “Maar afvaleters zoals de wormhagedissen die leven van dode materie waren in staat om te overleven en gedijen. Hun tunnels deden dienst als schuilkelders en stelden ze in staat om de inslag te overleven en vervolgens floreerden ze, omdat ze als het gaat om voedsel en ruimte geen concurrentie was.”

Enige verklaring
Maar hoe hebben de wormhagedissen dan de wereld veroverd? Volgens de onderzoekers zijn ze waarschijnlijk op stukjes vegetatie van het ene continent naar het andere continent gedreven. “Het lijkt misschien heel onaannemelijk dat genoeg van deze organismen een overstroming hebben weten te overleven door zich vast te klemmen aan de wortels van een omgevallen boom en vervolgens honderden mijlen op de oceaan hebben afgelegd en daarna in staat waren om zich te redden en zelfs te floreren op hun nieuwe continent,” stelt onderzoeker Nick Longrich. “Maar wanneer je naar de gegevens kijkt is dit de enige verklaring voor de opmerkelijke diversiteit en verspreiding van niet alleen wormhagedissen, maar bijna elk ander levend organisme.”

De oudste, overtuigende fossiele resten van wormhagedissen stammen uit een periode zo’n 100 tot 1000 jaar na de planetoïde-inslag. Het onderzoek suggereert dat de wormhagedissen zeker drie keer de oceaan moeten zijn overgestoken. Eén keer reisden ze van Noord-Amerika naar Europa. Eén keer reisden ze van Noord-Amerika naar Afrika. En één keer van Afrika naar Zuid-Amerika.

Bronmateriaal

"Worm lizards dispersed by 'rafting' over oceans, not continental drift" - University of Bristol (via Sciencedaily.com)
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Richard Avery (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd