Elke maand worden er in Nederland rond de 15.000 kinderen geboren. Ondanks dat blijft elke zwangerschap een wonder dat de wetenschap nog altijd niet helemaal doorgrondt. Tijd om eens op een rijtje te zetten wat we – dankzij recentelijk onderzoek – nu eigenlijk wél weten!
Wist je dat…een zwangerschap eigenlijk minstens vijftig weken duurt?
Het lijkt misschien een beetje gek: een voldragen zwangerschap telt toch veertig weken? Ja en nee. Eigenlijk begint de zwangerschap minstens tien weken eerder dan veel mensen denken. Dan rijpen namelijk de zaad- en eicellen met daarin de erfelijke eigenschappen voor het toekomstige kind. Vandaar dat het dus van belang is om je levensstijl en dieet ruim voor je zwanger bent al onder de loep te nemen. Stoppen met roken, alcohol laten staan, enzovoort. En nee, dat geldt niet alleen voor de moeder in spe. Papa in spe moet ook meedoen. Zo duurt het bijvoorbeeld twee tot drie maanden voor de schadelijke effecten die het roken op de kwaliteit van het sperma heeft, zijn verdwenen.
Wist je dat…embryo’s al examen moeten doen?
Recentelijk hebben onderzoekers ontdekt dat niet elke embryo ‘toestemming’ krijgt van het vrouwenlichaam om zich in te nestelen. Embryo’s moeten eerst een soort ‘examen’ afleggen en alleen embryo’s die van hoge kwaliteit zijn (en dus geen of weinig abnormale cellen bevatten) slagen en mogen zich innestelen.
Wist je dat…de duur van de zwangerschap van nature heel sterk verschilt?
Sommige vrouwen bevallen met 38 weken al. Anderen mogen hun kindje pas na 42 weken in de armen sluiten. Lang dachten wetenschappers dat deze vrouwen eigenlijk stiekem allemaal ongeveer even lang zwanger waren en dat de vermeende variaties in zwangerschapsduur het resultaat waren van het verkeerd berekenen van de datum waarop de bevruchting plaatsvond. Maar recent onderzoek heeft aangetoond dat dat niet klopt. Wetenschappers stelden de exacte conceptiedatum van een aantal dames vast en keken vervolgens hoe lang hun zwangerschappen duurden. Tot hun stomme verbazing varieerde de werkelijke zwangerschapsduur tot wel 37 dagen! Behalve deze natuurlijke variatie zijn er overigens nog wel andere factoren die invloed hebben op de duur van een zwangerschap: de leeftijd van de moeder (bij oudere vrouwen duurt de zwangerschap doorgaans langer), maar ook het geboortegewicht van de moeder (voor elke 100 gram die een moeder bij haar eigen geboorte zwaarder was, duurt haar eigen zwangerschap grofweg één dag langer). Ook blijken embryo’s die meer tijd nodig hebben om zich in te nestelen, langer in de baarmoeder te blijven.
Wist je dat…de voeten wellicht nooit meer hetzelfde zullen zijn?
Je hoort vrouwen er tijdens en kort na hun zwangerschap vaak over klagen: ze passen hun schoenen niet meer. En nee, dat zit niet tussen hun oren. Wetenschappers hebben recentelijk ontdekt dat een zwangerschap er inderdaad voor kan zorgen dat de grootte en vorm van voeten blijvend veranderen. Ze bestudeerden 49 vrouwen aan het begin en vijf maanden na hun zwangerschap. Bij meer dan zestig procent waren de voeten langer en breder geworden. En na de bevalling waren de voeten soms tot wel tien millimeter(!) langer. Geen wonder dat de schoenen dan niet meer zo lekker zitten. Het goede nieuws is dat alleen een eerste zwangerschap dit effect lijkt te hebben: het is dus niet zo dat de voeten elke zwangerschap een centimeter langer worden.
Wist je dat…ook mannen zich zwanger kunnen voelen?
Ochtendmisselijkheid, vreetbuien en groeiende borsten: het zal de meeste zwangere vrouwen met name in hun eerste trimester niet ontgaan dat ze een kindje verwachten. Hun partners staan er wat hulpeloos bij. Tenminste: meestal. Er zijn namelijk ook mannen die de zwangerschapsverschijnselen van hun vrouw net zo intens beleven. Ze zijn ook misselijk, zien hun borsten ook groeien, hebben ook vreetbuien en stemmingswisselingen. En net als bij de vrouw zakken de symptomen tegen het begin van het tweede trimester af om aan het eind van het derde trimester weer in volle hevigheid terug te komen. Het wordt ook wel het Couvadesyndroom genoemd. Onduidelijk is nog wat precies aan dit syndroom ten grondslag ligt: is de man jaloers op wat de vrouw allemaal doormaakt? Of is hij jaloers op de aandacht en tijd die het nog ongeboren kind – ten koste van hem – opeist? Of voelt hij zich juist heel erg verbonden met de vrouw en komen daar de klachten uit voort?
Wist je dat…zonen DNA achterlaten in het brein van hun moeder?
Wie zwanger is van een zoon zal altijd een stukje van haar zoon met zich meedragen. Ook na de bevalling. Wetenschappers hebben namelijk in het brein van vrouwen met zonen mannelijk DNA ontdekt. Het DNA is er waarschijnlijk terechtgekomen tijdens hun zwangerschap en al die tijd rond blijven hangen. Onduidelijk is nog of het DNA een negatief of juist positief effect heeft op de gezondheid van de vrouwen.
Wist je dat…zware tijden de kans op een meisje verhogen?
Steeds meer onderzoek suggereert dat er al in de baarmoeder een natuurlijke selectie plaatsvindt. Zo ontdekten Japanse en Amerikaanse onderzoekers bijvoorbeeld dat nabij het epicentrum van de zware beving in Japan (2011) na die beving meer meisjes dan jongens werden geboren. In de gebieden die het zwaarst getroffen werden door de beving werden zelfs 2,2 procent minder jongens dan meisjes geboren. Dat komt doordat in zwaardere tijden meer meisjes verwekt worden dan jongens en de kans dat een bevruchting in zware tijden eindigt in een miskraam groter is als het vruchtje van het mannelijke geslacht is.
Wist je dat…muziek meer met zwangeren doet?
Wanneer vrouwen zwanger zijn, hebben ze een veel uitgesprokener mening over muziek. Ook heeft muziek een grotere invloed op hun bloeddruk. Hoe dat komt? Daar zijn onderzoekers nog niet helemaal uit. Ze vermoeden echter dat de ongeboren baby zijn muziekperceptie ontwikkelt door de intense lichamelijke reactie die zijn moeder op muziek vertoont, te observeren.
Wist je dat…je tijdens de zwangerschap ook de gezondheid van je kleinkinderen beïnvloedt?
Moeders die tijdens de zwangerschap roken, beïnvloeden zo niet alleen de gezondheid van hun eigen kindje, maar ook dat van hun toekomstige kleinkinderen. Als de moeder van die toekomstige kleinkinderen tijdens de zwangerschap niet rookte, maar de oma van vaders kant dat tijdens haar zwangerschap wel deed, waren de kleindochters vaak langer.
