1000 jaar oude tattoo: een overblijfsel van een helingsritueel?

Wetenschappers hebben de mysterieuze cirkelvormige tattoeages op de rug van een Peruaanse mummie onderzocht en concluderen dat het wellicht de restanten van een soort ontspannende of helende acupunctuur zijn. De cirkels zijn in tegenstelling tot normale oude tattoo’s niet met as, maar met verbrande bladeren aangebracht.

De 1000 jaar oude vrouwelijke mummie werd aan het begin van de jaren ’90 in de Peruaanse woestijn gevonden. Ze heeft twee uitzonderlijke series tatoeages op het lichaam. De ene serie betreft dieren – vogels, apen, reptielen – en symbolen. Deze tatoeages bevinden zich op haar handen, arm en hals. De tweede serie bestaat uit een asymmetrisch patroon van overlappende cirkels. Deze vormen bevinden zich in haar nek.

Planten
Onderzoeker Maria Anna Pabst en haar collega’s bestudeerden de tatoeages en ontdekten dat de tatoeages in de nek verbrand materiaal van planten bevatten. Dat is zeer ongebruikelijk; meestal zijn tatoeages gemaakt van roet en as. Dat laatste gold wel voor de getatoeëerde symbolen en dieren.

Functie
Pabst ziet het als een teken dat de cirkelvormige tatoeages een andere intentie hadden. “Als je andere materialen gebruikt, dan heeft dat een andere functie,” concludeert ze. Het onderzoeksteam vermoedt dat de eerste serie tatoeages als decoratie bedoeld waren en dat de tweede serie deel uitmaakten van een ritueel dat de vrouw moest genezen of sterker moest maken.

Medische eigenschappen
De cirkels doen qua ligging sterk denken aan de punten die Chinese acupuncturisten gebruiken. Pabst vermoedt dat tatoeëren wellicht hetzelfde effect had als acupunctuur. De plant waarmee getatoeëerd werd, heeft waarschijnlijk medische eigenschappen gehad.

Hogere klasse?
De cirkels bevinden zich in de nek en Pabst denkt dan ook dat de behandeling bedoeld was om de vrouw te laten ontspannen of van haar nekpijn af te helpen. De onderzoekers lieten de tekeningen van de tatoeages aan een Peruaanse genezer zien en hij suggereerde dat de behandeling een ritueel was dat de hogere klasse onderging om nog sterker te worden.

Het is niet voor het eerst dat onderzoekers vermoeden dat tatoeages in het verleden medische doeleinden hadden. Ook Ötzi – de 5300 jaar oude ijsman – had lijnen en kruisen op zijn rug en benen getatoeëerd.