Magneetvelden gespot nabij het zwarte gat in onze Melkweg

De blauwe lijnen traceren magneetvelden. In de schijf rond het zwarte gat lijken de lijnen wel een beetje op verstrengelde spaghetti, maar er zijn ook gebieden waar ze een stuk gestructureerder zijn. Mogelijk zijn dat de plaatsen waar de jets (de gele stroom) worden aangedreven. Afbeelding: CfA / M. Weiss.
De blauwe lijnen traceren magneetvelden. In de schijf rond het zwarte gat lijken de lijnen wel een beetje op verstrengelde spaghetti, maar er zijn ook gebieden waar ze een stuk gestructureerder zijn. Mogelijk zijn dat de plaatsen waar de jets (de gele stroom) worden aangedreven. Afbeelding: CfA / M. Weiss.

Hun bestaan werd voorspeld, maar nu zijn ze voor het eerst waargenomen: magneetvelden net buiten een zwart gat.

Zwarte gaten zetten invallende materie om in intense straling. Wanneer zo’n zwart gat ook nog eens om zijn as draait, kunnen stralingsbundels ontstaan die duizenden lichtjaren ver reiken. Magneetvelden zouden een belangrijke rol spelen in het aanjagen van zwarte gaten en met name een rol spelen in de vorming van die vuurtorenachtige stralingsbundels.

Hoe brachten de onderzoekers de magneetvelden van het zwarte gat in het hart van onze Melkweg exact in kaart? Dit stripje geeft een goed beeld! Afbeelding: Harvard Smithsonian Center for Astrophysics.
Hoe brachten de onderzoekers de magneetvelden van het zwarte gat in het hart van onze Melkweg exact in kaart? Dit stripje geeft een goed beeld! Afbeelding: Harvard Smithsonian Center for Astrophysics.
Bevestiging
“Voor het begrip van dit proces zijn magneetvelden ontzettend belangrijk,” vertelt onderzoeker Michel Johnson. “Maar het was niet eerder mogelijk om ze zo dicht bij een zwart gat waar te nemen.” Onderzoeker Shep Doeleman voegt toe: “Onze waarnemingen vormen een bevestiging van tientallen jaren theoretisch werk.”

Waarnemingshorizon
De onderzoekers brachten de structuur van het magnetisch veld net buiten de waarnemingshorizon van het zwarte gat in onze Melkweg in kaart. De waarnemingshorizon is een denkbeeldige grens rond een zwart gat. Materie die zich (gezien vanaf het zwarte gat) net buiten deze grens bevindt, kan nog aan de meedogenloze aantrekkingskracht van het zwart gat ontsnappen. Materiaal, maar ook licht dat deze grens passeert, is kansloos: ontsnappen is dan onmogelijk.

Georganiseerd
Uit het onderzoek blijkt onder meer dat het magneetveld in sommige gebieden in de buurt van het zwarte gat een warboel van lussen en lijnen is, terwijl het op andere plekken juist heel georganiseerd is (zie ook de afbeelding hierboven). Mogelijk worden in het georganiseerde gebied de jets – stromen van hoog-energetische deeltjes – aangedreven, zo stellen de onderzoekers. Ook blijkt uit het onderzoek dat de magneetvelden op heel korte tijdschalen (van zo’n vijftien minuten) fluctueren. “Het galactisch centrum is dus echt veel dynamischer dan we dachten en met dit onderzoeksresultaat komen we weer een stap dichter bij het doorgronden van de directe omgeving van een zwart gat,” stelt onderzoeker Christiaan Brinkerink.

Event Horizon Telescope
Er is slechts één instrument waarmee de onderzoekers de magneetvelden net buiten de waarnemingshorizon kunnen waarnemen: de in ontwikkeling zijnde Event Horizon Telescope (EHT). Deze telescoop bestaat uit een netwerk van gekoppelde radiotelescopen dat functioneert als één telescoop die net zo groot is als de aarde.

Het waarnemen van magneetvelden nabij het zwarte gat is nog maar het begin. Op korte termijn hopen onderzoekers met behulp van de Event Horizon Telescope voor het eerst de waarnemingshorizon van een zwart gat te fotograferen en zo eindelijk het doorslaggevende bewijs te leveren dat zwarte gaten bestaan en te achterhalen of ze net zo werken als Einstein voorspelde. Lees er hier alles over!

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd