In 6000 jaar tijd is meer dan de helft van Europa’s bossen verdwenen

Zo’n 8000 jaar geleden kon een eekhoorn – in theorie – zonder de grond te raken van Lissabon naar Moskou klauteren.

Dat hoeven eekhoorns vandaag de dag echter niet meer te proberen. Want bomen zijn een stuk schaarser geworden, zo moet een internationaal team van onderzoekers concluderen.

Pollen
Een analyse van pollen – afkomstig van 1000 plekken in Europa – wijst uit dat meer dan tweederde van Noord- en Centraal-Europa ooit bedekt was met bomen. Vandaag de dag is dat ongeveer een derde (zie kader).

Over heel Europa genomen is dus meer dan de helft van het oppervlak dat ooit met bos bedekt was, ontbost. Kijk je op lokaal niveau dan zijn de cijfers soms nog schokkender, aldus de onderzoekers. Zo zou in Groot-Brittannië en Ierland minder dan 10% van het oppervlak dat ooit met bossen bedekt was, nu nog bomen herbergen.

Ontbossing is geen modern verschijnsel
Uit het onderzoek blijkt verder dat Europa zo’n 11.000 jaar geleden nog voor 60% met bos bedekt was. Rond 6000 jaar geleden was dat zo’n 80%. Maar vanaf dat moment ging het hard. De landbouw kwam in beeld en het ene na het andere bos moest wijken. Tegen het eind van de Bronstijd kwam die ontwikkeling in een stroomversnelling terecht. Het verraste de onderzoekers enigszins. Ontbossing wordt doorgaans immers gezien als een modern verschijnsel. Maar Groot-Brittannië was bijvoorbeeld voor het einde van de Bronstijd (zo’n 3000 jaar geleden) al 20% van zijn bossen kwijt.

En ook na de Bronstijd ging de ontbossing door. Maar er is ook goed nieuws, zo stellen de onderzoekers. Zo zetten steeds meer landen zich in voor behoud en zelfs groei van bossen. Het kan er op lange termijn tot leiden dat de trend wordt omgedraaid en Europa weer bosrijker wordt. Maar opnieuw moet worden opgemerkt dat er op lokaal niveau grote verschillen zijn. Zo hebben de bossen in Groot-Brittannië hun minimale omvang zo’n 200 jaar geleden al bereikt, terwijl Noorwegen – dat veel minder sterk dan andere Europese landen op de landbouw bouwt – eigenlijk altijd bosrijk is gebleven. En in weer andere landen neemt het bosoppervlak nog altijd sterk af.

Bronmateriaal

"Europe’s lost forests – study shows coverage has halved over six millennia" - Plymouth University

Afbeelding bovenaan dit artikel: valiunic / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd