Net als de hagedis kan een schorpioen als hij aangevallen wordt, zijn staart amputeren. Maar dat heeft verstrekkende gevolgen: de schorpioen raakt dan namelijk ook zijn anus kwijt en kan dus niet meer poepen.
Dat hebben onderzoekers ontdekt. Ze bestudeerden het schorpioenengeslacht Ananteris. Het geslacht telt veertien soorten hagedissen die in staat zijn om wanneer iemand ze bij de staart pakt, die staart te amputeren en zo te ontkomen. De wond die achterblijft, heelt snel. Binnen vijf dagen ontstaat littekenweefsel. In tegenstelling tot bijvoorbeeld hagedissen, zijn deze schorpioenen niet in staat om hun geamputeerde staart weer aan te laten groeien. Onderzoekers vroegen zich af hoe het leven na zo’n amputatie eruit ziet en welke gevolgen de amputatie voor de schorpioen heeft.
Gifstekel
Allereerst verliezen de schorpioenen met hun staart ook de gifstekel die aan het eind van de staart zit. Na een amputatie kan een schorpioen zijn prooi dus niet meer met gif injecteren. Een direct gevolg daarvan is dat de schorpioen na zijn amputatie alleen kleinere prooien kan vangen die hij ook zonder gif de baas kan.
Anus
Maar dat is nog niet alles. Uit het onderzoek blijkt ook dat de schorpioenen met het afstoten van hun staart ook afscheid nemen van hun anus. Die bevindt zich namelijk in de staart. Een direct gevolg daarvan is dat de schorpioen niet meer kan poepen. De uitwerpselen stapelen zich op in het lijf van de schorpioen en de onderzoekers waren er zelfs getuige van dat één schorpioen doordat de druk te hoog opliep nog een stukje van zijn overgebleven staartje verloor.
Al met al heeft zo’n amputatie dus nogal negatieve gevolgen. Waarom doen de schorpioenen het dan? Ondanks dat de schorpioenen niet langer in staat zijn om hun gif te gebruiken en te poepen, kunnen ze na zo’n amputatie nog tot wel acht maanden in leven blijven. En in die tijd kunnen ze zich ook gewoon nog voortplanten, zo ontdekten de onderzoekers. Daarmee is amputeren – met alle nare gevolgen vandien – waarschijnlijk vanuit evolutionair opzicht nog altijd gunstiger dan het alternatief: sterven met een staart en anus.
