Aap heeft geen last van menopauze: mens is enige primaat die in de overgang belandt

menopauze

Vrouwen belanden vroeg of laat in de overgang. En dat is – behalve ongemakkelijk met opvliegers en andere ellende – uniek, zo blijkt uit nieuw onderzoek. Wij mensen zijn namelijk de enige primaten die in de overgang raken: alle andere primaten blijven gewoon hun hele leven vruchtbaar.

Onderzoekers van de Iowa State University bestudeerden zeven verschillende soorten primaten (onder meer wilde chimpansees, gorilla’s en lemuren). Ze keken naar de sterfte- en geboortecijfers en gezondheid en vergeleken deze met de !Kung: een groep jagers en verzamelaars. De onderzoekers kozen voor de !Kung omdat zij beperkte toegang hebben tot anticonceptie en medicijnen.

Vruchtbaarheid
Uit het onderzoek blijkt dat de niet-menselijke primaten hun gezondheid en vruchtbaarheid ongeveer even snel zien afnemen. Maar de !Kung-vrouwen zagen hun vruchtbaarheid veel sneller dan hun gezondheid afnemen. Dat betekent dat niet-menselijke primaten relatief gezien veel langer vruchtbaar zijn dan vrouwen. Neem bijvoorbeeld de vrouwelijke baviaan: zij kan 25 jaar oud worden en kan zich ook ongeveer 25 jaar lang voortplanten.

WIST U DAT…

…recent onderzoek erop wees dat de vrouw de menopauze te danken heeft aan de man?

Voor het eerst
Het is voor het eerst dat onderzoekers meerdere soorten primaten met mensen vergelijken. En dus kan er nu ook voor het eerst overtuigend worden vastgesteld dat de menopauze een menselijke eigenschap is, zo schrijven de onderzoekers in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences.

Hoewel het onderzoek dus aantoont dat wij mensen de enigen zijn die met de menopauze te maken hebben, blijft een verklaring voor dat opmerkelijke feit helaas uit. “We weten op fysiologisch gebied heel veel over de menopauze, maar we weten niet goed hoe deze evolutionair gezien tot stand kwam,” legt onderzoeker Anne Bronikowski uit. Evolutionair gezien is de menopauze namelijk heel onlogisch, omdat deze ervoor zorgt dat vrouwen zich lang voordat ze komen te overlijden al niet meer kunnen voortplanten. Door de jaren heen zijn er wel verschillende theorieën omtrent het ontstaan van de menopauze geformuleerd. Zo stellen sommige onderzoekers dat de eicellen een houdbaarheidsdatum hebben die ooit samenviel met de houdbaarheidsdatum van het leven. Maar door allerlei moderne ontwikkelingen (onder meer de gezondheidszorg) worden wij mensen steeds ouder. Het voortplantingssysteem zou de rap stijgende levensverwachting niet bij hebben kunnen houden en zijn achtergebleven. Een andere theorie stelt dat de menopauze vrouwen in staat stelt om hun prioriteiten te verleggen: van hun kinderen naar hun kleinkinderen. Door een deel van de zorg voor de kleinkinderen op zich te nemen, hebben die kleinkinderen betere overlevingskansen.

Bronmateriaal

"Iowa State biologist: human menopause unique among primates" - IAState.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door xx (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd