Aardachtige planeten bevinden zich mogelijk héél dichtbij

rode dwerg

Onderzoekers hebben ontdekt dat zo’n zes procent van alle rode dwergen leefbare planeten ter grootte van de aarde bezitten. En dat is opwindend nieuws: het zou kunnen betekenen dat de dichtstbijzijnde aardachtige planeet ‘slechts’ dertien lichtjaar van ons verwijderd is.

Dat maakte het Harvard Smithsonian Center for Astrophysics zojuist tijdens een persconferentie bekend. De onderzoekers trekken hun conclusie nadat ze zich door gegevens die NASA’s Kepler-telescoop verzamelde, heen worstelden. De onderzoekers lieten 158.000 sterren de revue passeren en pikten de rode dwergen eruit. Vervolgens analyseerden ze de gegevens van deze rode dwergen om meer te weten te komen over hun grootte en temperatuur. Bijna alle rode dwergen bleken daarbij kleiner en kouder te zijn dan gedacht.

Planeten
En dat vertelt ons ook iets over de planeten die wellicht om deze rode dwergen heen cirkelen. Wanneer de ster kleiner is dan gedacht, zijn de planeten dat ook. Bovendien zal de leefbare zone om koudere sterren zich veel dichter bij de ster bevinden. De leefbare zone is een denkbeeldige zone om een ster. Wanneer planeten zich in deze zone bevinden, zijn ze in staat om vloeibaar water te bevatten: ze staan niet te dicht bij de ster (waardoor water verdampt), maar ze staan ook niet te ver van de ster af (waardoor water bevriest).

Kandidaat-planeten
Terwijl de onderzoekers zo door de gegevens van Kepler heen bladerden, identificeerden ze 95 kandidaat-planeten die rond rode dwergen draaien. Het onderzoek wijst erop dat zeker zestig procent van deze sterren planeten bezitten die kleiner zijn dan Neptunus. Maar: deze planeten zijn lang niet allemaal aardachtig, want een flink aantal heeft een heel andere temperatuur en/of een heel ander formaat dan de aarde. In totaal vonden de onderzoekers drie kandidaat-planeten die zowel qua grootte als temperatuur vergelijkbaar zijn met de aarde. Statistisch gezien zou dat betekenen dat zes procent van alle rode dwergen een aardachtige planeet zou moeten bezitten. “We weten nu hoeveel leefbare planeten rondom de meest voorkomende soort sterren in ons sterrenstelsel te vinden zijn,” vertelt onderzoeker David Charbonneau. “En dat aantal wijst erop dat het veel gemakkelijker zal zijn dan gedacht om leven net buiten ons zonnestelsel te vinden.”

WIST U DAT…

…wetenschappers er in het verleden wel eens aan getwijfeld hebben of leven rondom een jonge rode dwerg tot de mogelijkheden behoort? Een jonge rode dwerg kan namelijk flink wat ultraviolette straling uitspugen (zie de afbeelding hieronder). Die straling zou leven op een planeet in de leefbare zone dichtbij de ster onmogelijk maken. Maar de onderzoekers zien de straling niet direct als een probleem. Als een planeet in de leefbare zone een dikke atmosfeer heeft, kan deze het leven beschermen tegen die straling. En wanneer de ster ouder wordt en zijn wilde haren kwijtraakt, kunnen de planeten nog miljarden jaren van de rust genieten.

De drie planeten
De drie kandidaat-planeten die qua grootte en temperatuur vergelijkbaar zijn met onze aarde zijn KOI 1422.02, KOI 2626.01 en KOI 854.01. Eerstgenoemde planeet is tien procent kleiner dan de aarde en voltooit binnen twintig dagen een rondje rond zijn ster. De tweede planeet is 1,4 keer de grootte van de aarde en doet 38 dagen over een rondje rond de ster. De derde kandidaat is 1,7 keer de grootte van de aarde en doet 56 dagen over een rondje rond de ster. De drie planeten bevinden zich op zo’n 300 tot 600 lichtjaar van de aarde.

Dichterbij
“We dachten dat we heel ver weg naar een aardachtige planeet moesten zoeken,” voegt onderzoeker Courtney Dressing toe. “Nu realiseren we ons dat een andere aarde zich mogelijk gewoon in onze achtertuin bevindt, wachtend om ontdekt te worden.” Ongeveer 75 procent van alle sterren die zich het dichtst bij onze zon bevinden, zijn rode dwergen. Aangezien zes procent ervan leefbare planeten zouden moeten bevatten, zou dat betekenen dat de dichtstbijzijnde aardachtige planeet zich op slechts dertien lichtjaar van ons zou kunnen bevinden. Met een ruimtetelescoop à la de nog in aanbouw zijnde James Webb-telescoop moet het mogelijk zijn om deze planeten te bestuderen en meer te weten te komen over hun atmosfeer.

Deze rode dwerg spuugt ultraviolette straling uit. Afbeelding: David A. Aguilar (CfA).
Deze rode dwerg spuugt ultraviolette straling uit. Afbeelding: David A. Aguilar (CfA).

De komende jaren worden dan ook spannend: de jacht op het broertje van de aarde is al een tijdje geopend, maar dit onderzoek suggereert dat die jacht gemakkelijker wordt dan gedacht. Overigens hoeft dat broertje van de aarde niet exact hetzelfde te zijn als onze planeet. “Je hebt geen kloon van de aarde nodig om er leven te vinden.” En hoe dat leven eruit ziet? Ook dat is gissen. Het zou bijvoorbeeld zomaar aanzienlijk ouder kunnen zijn dan het leven op aarde. Rode dwergen leven aanzienlijk langer dan zonachtige sterren en daardoor is het best mogelijk dat het leven op deze planeten veel ouder en veel verder geëvolueerd dan op onze planeet. “We kunnen een aarde vinden die tien miljard jaar oud is.”

Bronmateriaal

"Earth-like Planets Are Right Next Door" - Harvard.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door David A. Aguilar (CfA).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd