Onderzoek suggereert dat de aardkorst honderden miljoenen jaren eerder ontstond dan gedacht.
Amerikaanse onderzoekers trekken die conclusie op basis van gesteenten in Canada. “Ons bewijs (…) suggereert dat de jonge aarde binnen 350 miljoen jaar na het ontstaan van het zonnestelsel in staat was om een continentale korst te vormen,” vertelt onderzoeker Patrick Boehnke. “Dit verandert het klassieke beeld dat de korst meer dan een half miljard jaar nadat deze ontstond heet, droog en hels was.”
Apatieten en zirkonen
Het onderzoek van Boehnke en collega’s draait in feite om de vraag hoe en wanneer een deel van de korst – van oorsprong jonger vulkanisch gesteente – veranderde in de continentale korst die veel lichter en rijker aan siliciumdioxide is. Die vraag is niet gemakkelijk te beantwoorden, omdat die continentale korst aan verandering onderhevig is; deze smelt en vervormt over een periode van miljoenen jaren. Gelukkig zijn er op aarde een paar plekken waar nog kleine stukjes korst uit de jonge jaren van de aarde te vinden zijn. Het gaat dan om apatieten – dat zijn mineralen – die ingesloten zijn in vrijwel onverwoestbare zirkonen, die op hun beurt weer ingesloten zijn in jongere gesteenten. “Zirkonen zijn de favoriet van geologen, omdat ze als enigen een beeld geven van de eerste drie- tot vierhonderd miljoen jaar van de aarde,” legt Boehnke uit. Bovendien kunnen zirkonen gedateerd worden. “Het zijn een soort gelabelde tijdcapsules,” aldus onderzoeker Andrew Davis.
Strontium
De onderzoekers richtten zich op apatieten in Canadese gesteenten. De zirkonen maakten het mogelijk de apatieten te dateren. En in de apatieten konden de onderzoekers op zoek gaan naar strontiumatomen. Deze onthullen weer hoeveel siliciumdioxide de korst op het moment dat deze mineralen ontstonden, bevatte. En wat blijkt? Alles wijst erop dat er zeer kort na het ontstaan van de aarde al veel silicium voorhanden was en de aarde binnen 350 miljoen jaar na het ontstaan van het zonnestelsel al in staat was om continentale korst te vormen.
Belangrijk
De ontdekking dat de aarde waarschijnlijk veel eerder dan gedacht al een continentale korst had, is heel belangrijk. Want de aanwezigheid van zo’n continentale korst was van groot belang voor het ontstaan van leven. Een continentale korst is bijvoorbeeld rijker aan voor leven essentiële mineralen dan jonger vulkanisch gesteente. En met een continentale korst was de aarde dan ook een stuk leefbaarder. “Al zo vroeg een continentale korst bezitten, verandert het beeld dat we van de jonge aarde hebben op verschillende manieren,” stelt Davis. Zo beïnvloedt de samenstelling van de aardkorst de atmosfeer, de samenstelling van het zeewater én de beschikbare voedingsstoffen.
De ontdekking dat de aarde al veel eerder een continentale korst had dan gedacht, is in lijn met recent onderzoek. Zo vonden Davis en collega’s onlangs bewijs dat er 2,5 miljard jaar geleden al regen op de continenten viel. En ook in het westen van Australië zijn gesteenten teruggevonden die lijken te suggereren dat de continentale korst eerder ontstond dan gedacht.
