Ben je al wel eens in Agloe geweest? Waarschijnlijk niet! Want het plaatsje mag dan op heel wat landkaarten opduiken – tot voor kort zelfs op het alwetende Google Maps – in werkelijkheid bestaat het helemaal niet!
Landkaarten maken is een tijdrovende bezigheid. En als de kaart dan eindelijk af is, loop je altijd het risico dat iemand de kaart kopieert en gaat verkopen. Heel vervelend. Om plagiaat tegen te gaan, bedachten kaartenmakers tientallen jaren geleden een slim trucje. Ze zetten een niet-bestaande plaats op de kaart. Doken er vervolgens kaarten op waar diezelfde fictieve plaats op stond, dan wisten ze dat die kaarten kopieën waren.
De winkel
In de jaren dertig van de vorige eeuw pasten kaartenmakers dat trucje toe toen ze een kaart maakten van een deel van de Amerikaanse staat New York. Op de kaart plaatsten ze het fictieve plaatsje Agloe, niet wetende dat hun trucje een eigen leven zou gaan leiden. De kaart werd namelijk gekopieerd en het plaatsje zou nog tientallen jaren op kaarten blijven verschijnen. In de jaren vijftig kwam het fictieve dorpje zelfs dicht bij de realiteit in de buurt. Mensen openden er een winkeltje en vernoemden het naar het plekje dat ze op de kaart hadden zien staan: Agloe General Store.
Google Maps
Hoewel Agloe nooit bestaan heeft, bleef het op landkaarten opduiken. Zelfs Google trapte erin. Tot halverwege maart 2014 kon je op de kaarten van de zoekgigant het plaatsje Agloe vinden en er zelfs naartoe navigeren. Inmiddels is de plaatsnaam van de kaarten verwijderd en lijkt Agloe definitief naar het rijk der fabelen te zijn verwezen. Geen plaats. Wel een mooi verhaal.
Sandy Island
En het verhaal van Agloe staat niet op zichzelf. Er zijn meer hardnekkige foutjes op kaarten te vinden. Eind 2012 ontdekten onderzoekers tot hun stomme verbazing dat ze gewoon konden varen op een plek waar volgens alle kaarten een eilandje te vinden moest zijn. Het zogenoemde Sandy Island – dat zelfs op Google Earth te zien was – was in geen velden of wegen te bekennen. Het eilandje werd in 1876 ontdekt en op de kaart gezet. Maar die kaart gaat vergezeld door een voetnoot: “De algemene details zijn verzameld tijdens reizen van verschillende navigatoren over een periode van vele jaren. De relatieve positie van veel gevaren, kan daardoor niet exact worden vastgesteld”. Onduidelijk is nog steeds of het eiland überhaupt ooit bestaan heeft en zoja of het dan wellicht op een andere plek te vinden was. Het feit dat de kaart – die veelvuldig gekopieerd werd – door meerdere navigatoren over een periode van meerdere jaren is opgesteld, kan wel verklaren waarom er foutjes in slopen.
Kaarten maken (en kopiëren): het blijft toch mensenwerk. En dan kruipen er soms kleine foutjes in. Maar niet alleen kleine foutjes. Wist je bijvoorbeeld dat op een veelgebruikte kaartprojectie een knoeperd van een fout pronkt?
