Al eens eiwitten zien dansen op drukbezet DNA? Nu wel!

dna

Wanneer wij afbeeldingen van DNA onder ogen krijgen, zien we ‘naakt DNA’. Maar dergelijk DNA zult u niet in onze cellen aantreffen. In werkelijkheid is het op ons DNA een drukte van belang: allerlei eiwitten proberen er een plekje te bemachtigen. En dat is nu voor het eerst in beeld gebracht.

Eiwitten dansen als het ware over ons DNA heen. En dat doen ze niet voor niets: ze moeten er namelijk allerlei taken verrichten. Bijvoorbeeld DNA kopiëren tijdens de celdeling. Of beschadigd DNA repareren. Het moge duidelijk zijn dat dat belangrijke taken zijn: de eiwitten zorgen er zo voor dat onze cellen goed blijven functioneren.

Drukte
Het uitvoeren van deze taken wordt beïnvloed door de drukte op het DNA. Vandaar dat wetenschappers graag zouden willen weten hoe eiwitten op drukbezet DNA functioneren. En nu hebben onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam dat voor het eerst, letterlijk, in beeld gebracht. Met behulp van een speciale microscoop filmden ze de eiwitten op een drukbezet DNA.

Eiwitten dansen op DNA. De 'paden' erachter laten zien welke weg de eiwitten hebben afgelegd. Afbeelding:  Ivo van der Ent.
Eiwitten dansen op DNA. De ‘paden’ erachter laten zien welke weg de eiwitten hebben afgelegd. Afbeelding: Ivo van der Ent.

Optische pincetten
De onderzoekers gebruikten sterke lasers – ook wel aangeduid met de term optische pincetten – om de twee uiteinden van een streng DNA vast te pakken en uit te rekken. Vervolgens filmden ze de eiwitten op het DNA – met behulp van lichtmicroscopie – in ongeëvenaard detail. Dat is te lezen in het blad Nature Methods.

Het onderzoek is belangrijk. Eerder konden wetenschappers eiwitten op DNA ook wel bestuderen, maar alleen als dat DNA zo goed als naakt was. Maar dat geeft geen goed beeld van de werkelijkheid.

Bronmateriaal

Persbericht VU: Dansende eiwitten gefilmd op drukbezet DNA.
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Ivo van der Ent.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd