ALMA vereeuwigt de monsterster Betelgeuze

ALMA heeft de ogen op Betelgeuze gericht en het resulteert in de scherpste foto die ooit van de rode superreus is gemaakt.

Betelgeuze is al heel vaak bestudeerd, met name in zichtbaar, infrarood en ultraviolet licht. En nu heeft ook het Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) een poging gewaagd. Voor het eerst heeft ALMA het oppervlak van Betelgeuze bestudeerd. Het resulteert volgens de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) in de scherpste opnames die we van Betelgeuze hebben.

Chromosfeer
Op de foto zien we het hete gas van de chromosfeer. Dit is een laag in de atmosfeer van de ster die zich bevindt tussen de fotosfeer (de diepste laag in de atmosfeer van de ster) en de corona. Plaatselijk hogere temperaturen in deze chromosfeer verklaren waarom de ster niet symmetrisch is.

Afbeelding: ALMA (ESO / NAOJ / NRAO) / E. O’Gorman / P. Kervella.

Een echte reus
Betelgeuze is één van de grootste sterren die we kennen. Op de door ALMA gemaakte opnames heeft de ster een straal die zo’n 1400 keer groter is dan de straal van onze eigen zon. Als je de zon door Betelgeuze zou kunnen vervangen, zou deze niet alleen Mercurius en Venus, maar ook de aarde, Mars en zelfs Jupiter opslokken (zie de afbeelding hieronder).

Afbeelding: ALMA (ESO / NAOJ / NRAO) / E. O’Gorman / P. Kervella.

Betelgeuze bevindt zich op zo’n 600 lichtjaar afstand. Het is een zogenoemde superreus. De ster is bijzonder helder (100.000 keer helderder dan onze zon) en is daarom maar een kort leven beschoren: hoewel de ster nog maar acht miljoen jaar oud is, staat deze al op het punt om een supernova te worden. Het moment waarop Betelgeuze een supernova wordt, is eigenlijk niet te missen: de explosie als gevolg daarvan zal zelfs op klaarlichte dag prima zichtbaar zijn vanaf de aarde.

Dankzij waarnemingen zoals deze komen we stukje bij beetje meer over de superreus Betelgeuze te weten. Zo ontdekten onderzoekers een paar jaar geleden een gigantische gasbel aan het oppervlak van de ster die bijna net zo groot is als ons zonnestelsel. Ook hebben onderzoekers reeds een kolossale, borrelende bel op het oppervlak van de ster gespot. Dergelijke ontdekkingen kunnen meer vertellen over hoe de ster erin slaagt om razendsnel gas en stof kwijt te raken.

Op deze artistieke impressie zien we de ster Betelgeuze, de enorme gaspluim en de gasbellen op het oppervlak. Afbeelding: ESO / L. Calçada.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd