Als het heel gewoon is dat op andere planeten leven ontstaat, dan moet het universum gevuld zijn met complexe en intelligente levensvormen.
Tot die conclusie komen astrobioloog Dirk Schulze-Makuch en biochemicus William Bains nadat zij de evolutie van het leven op aarde bestudeerde. Hun bevindingen staan beschreven in het blad Life.
Van simpel naar ingewikkeld
Heel lang geleden ontstond er leven op aarde. De eerste levensvormen waren heel eenvoudige eencelligen. Inmiddels zijn we miljarden jaren verder en zijn op aarde complexe, meercellige en intelligente levensvormen te vinden, waaronder de mens. Is het ontstaan van deze complexe levensvormen uniek? Of kan dat ook heel gemakkelijk op een ander hemellichaam gebeuren zodra er op dat hemellichaam leven is ontstaan? Om een antwoord te vinden op die vraag, identificeerden Schulze-Makuch en Bains de vier evolutionaire innovaties die het ontstaan van complexere levensvormen mogelijk maakten.
De vier innovaties
Over welke vier innovaties hebben we het dan? De overgang van eencellige levensvormen naar meercellige levensvormen, het ontstaan van fotosynthese, de evolutie van macroscopisch leven en de opkomst van intelligente levensvormen. Vervolgens gingen de onderzoekers na of deze belangrijke veranderingen slecht één keer optraden of meerdere keren in verschillende organismen opdoken. Uit het onderzoek blijkt dat de meeste innovaties meerdere keren werden ‘uitgevonden’. Neem bijvoorbeeld fotosynthese. Dit proces ontstond op vier verschillende punten in de historie van het leven op aarde. En ook meercelligheid ontstond meerdere malen en wel in verschillende klassen organismen.
Intelligent leven
Op basis van deze bevindingen concluderen de onderzoekers dat het optreden van dergelijke innovaties – die dus leiden tot het ontstaan van intelligent of complex leven – niet heel onaannemelijk is. Sterker nog: het lijkt erop dat deze innovaties overal kunnen optreden, zolang de omstandigheden goed zijn en er voldoende tijd is. “Daarom zijn we ervan overtuigd dat we in elke wereld waar leven is ontstaan en er voldoende energie voorhanden is, complex, zoogdierachtig leven kunnen aantreffen,” stelt Schulze-Makuch.
Het onderzoek spreekt zich alleen uit over hoe waarschijnlijk het is dat leven op een andere planeet uitgroeit tot complexe levensvormen. En dus niet over hoe waarschijnlijk het is dat leven op een andere planeet ontstaat. Maar toch kan het onderzoek grote implicaties hebben voor onze zoektocht naar buitenaards leven, denkt Schulze-Makuch. Zo zouden we op basis van dit onderzoek op een leefbare planeet niet alleen eencelligen moeten verwachten, maar ook sporen van grote en complexe meercellige organismen. “Ons onderzoek is met name relevant voor de selectie van gereedschappen die onderzoekers gebruiken om te zoeken naar leven op planeten in andere zonnestelsels,” vertelt Schulze-Makuch. “Tijdens toekomstige missies moeten onderzoekers van NASA en SETI en andere organisaties overwegen om gereedschappen te gebruiken die in staat zijn om sporen van een wereldwijde en diverse biosfeer op andere werelden te vinden.”
