Als we onder de indruk zijn, zijn we sterker geneigd om in het bovennatuurlijke te geloven

religie

Een hoge berg, een prachtige sterrenhemel of machtig mooie vallei: regelmatig staan we hier op aarde met een mond vol tanden, omdat we zo onder de indruk zijn van een natuurverschijnsel. En zulke momenten doen iets met een mens, zo suggereert een nieuw onderzoek. Het zorgt ervoor dat we sterker geneigd zijn om in het bovennatuurlijke te geloven.

“Veel historische verhalen over religieuze openbaringen lijken samen te gaan met het ervaren van de schoonheid, kracht of omvang van het goddelijke en die ervaringen veranderen de manier waarop mensen over de wereld denken,” vertelt onderzoeker Piercarlo Valdesolo. “Wij wilden een exact omgekeerde hypothese testen: het is niet de aanwezigheid van het bovennatuurlijke dat ervoor zorgt dat we onder de indruk zijn: het is het onder de indruk zijn dat ons het idee geeft dat het bovennatuurlijke aanwezig is.”

Planet Earth
Om die hypothese te toetsen, verzamelden de onderzoekers een aantal proefpersonen en lieten ze filmpjes zien. Sommige proefpersonen keken indrukwekkende filmfragmenten van BBC’s Planet Earth. Anderen keken naar een ‘neutrale’ film, bijvoorbeeld een fragment uit het journaal. Na afloop kregen de proefpersonen vragen voorgelegd. Bijvoorbeeld over in hoeverre ze onder de indruk waren geraakt tijdens het kijken van de film en in hoeverre ze geloofden dat gebeurtenissen op aarde zich voltrokken volgens een plan van een bovennatuurlijk wezen.

WIST U DAT…

…geloof in de wetenschap mogelijk steun biedt aan de atheïst?

Resultaten
De proefpersonen die indrukwekkende beelden hadden gezien, waren sterker geneigd om te stellen dat een bovennatuurlijk wezen alles op aarde regelde. Zelfs wanneer de onderzoekers de proefpersonen confronteerden met indrukwekkende onzinbeelden – bijvoorbeeld een enorme waterval die door de straten van een stad stroomde – bleef dat effect overeind. Een tweede onderzoek toonde verder aan dat proefpersonen die indrukwekkende beelden zagen intoleranter tegenover onzekerheid stonden. Dat kan verklaren waarom onder de indruk raken ervoor zorgt dat mensen sterker geneigd zijn om in het bovennatuurlijke te geloven. “Wat ironisch is, is dat kijken naar dingen waarvan we weten dat ze op natuurlijke wijze tot stand zijn gekomen, zoals bijvoorbeeld de Grand Canyon, ons aanzet om deze te verklaren als een product van een bovennatuurlijk wezen.”

De onderzoekers wijzen erop dat het onder de indruk raken ons mogelijk aanzet om op zoek te gaan naar een verklaring voor datgene waarvan we onder de indruk zijn geraakt. Sommige mensen vinden die verklaring in het bovennatuurlijke. Andere mensen worden door zo’n ervaring mogelijk juist aangezet om wetenschap te gaan bedrijven en daar een verklaring in te vinden. Dat zou kunnen verklaren waarom proefpersonen in een andere experiment nadat ze een indrukwekkende film hadden gezien sterker geneigd waren om in een serie willekeurig gegenereerde cijfers de hand van een mens te zien.

Bronmateriaal

"Experiencing Awe Increases Belief in the Supernatural" - Psychologicalscience.org
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Stevie Gill (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd