Veel Amerikanen geloven in complottheorieën en dat is een groot probleem

Wetenschappers van de Chapman Universiteit hebben de tien grootste angsten van Amerikanen in kaart gebracht. Daarnaast stelden zij vragen over complottheorieën en islamofobie aan meer dan 1.500 deelnemers. Onderzoekers denken dat deze twee fenomenen namelijk gerelateerd zijn aan angst.

Met stip op 1 in de top 10 staat ‘corrupte ambtenaren’. Dit is een grote zorg van 60,6% van de ondervraagden. Daarna volgt ‘een terroristische aanslag op de Verenigde Staten’. Hier is 41% van de deelnemers bang tot zeer bang voor. Hierna volgen angsten als ‘niet genoeg geld hebben’ (39,9%), ‘slachtoffer worden van terrorisme’ (38,5%), ‘strengere wapenwetten’ (38,5%) en ‘het verlies van dierbaren’ (38,1%).

Het is opvallend dat meer Amerikanen zich zorgen maken over het feit dat ze hun wapens moeten inleveren dan het verlies van hun ouders, partner of kinderen. “Mensen vrezen voor datgene wat ze niet onder controle hebben”, vertelt professor Christopher Bader. “Dit zien we duidelijk terug in de top tien.”

De tien grootste angsten op een rij.
De tien grootste angsten op een rij.

Samenzweringstheorieën
Een andere conclusie is dat veel Amerikanen in complottheorieën geloven. Zo denkt meer dan de helft van de Amerikanen dat de overheid informatie achterhoudt over 9/11 en de moord op John F Kennedy. Daarnaast gelooft veertig procent dat de overheid meer weet over buitenaards leven en klimaatverandering dan dat bekend is bij het volk. Een derde van de deelnemers meent dat het geboortecertificaat van Obama vervalst is.

“Bijna eenderde van de ondervraagden gelooft dat de overheid informatie achterhoudt over de North Dakota-crash”, vervolgt Bader. Het mooie is dat de North Dakota-crash niet bestaat. “Wij hebben die verzonnen.” Dit voorbeeld toont aan dat veel Amerikanen paranoïde zijn.

Post-truth-tijdperk
“Dit complotdenken maakt onderdeel uit van een breder probleem”, concludeert auteur Maarten Reijnders in zijn boek ‘Complotdenkers‘. “Hele volksstammen wantrouwen elke vorm van autoriteit en kneden feiten net zo lang tot ze in overeenstemming zijn met hun overtuigingen. Volgens cultuurpessimisten leven we in een post-truth-tijdperk waarin de grenzen tussen feiten en onzin, waarheden en leugen en fictie en non-fictie langzaam verdwijnen. Autoriteiten zijn bij voorbaat verdacht.” We zagen dit afgelopen weekend tijdens het debat tussen Hillary Clinton en Donald Trump. Beide presidentskandidaten staan lijnrecht tegenover elkaar en slingeren het ene naar het andere argument naar elkaar toe. Het gaat niet langer om de waarheid en factchecking is overduidelijk niet van belang.

“Dankzij internet en de versnippering van het medialandschap is het veel makkelijker geworden om ‘informatie’ te vinden die jouw blik op de werkelijkheid bevestigt”, vervolgt Reijnders. “Media die feiten ondergeschikt maken aan hun ideologische boodschap mogen zich verheugen in een grote populariteit.” Het is opmerkelijk dat Britse en Amerikaanse kranten en omroepen net voor het Brexit-referendum en in aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen openlijk communiceren welke kant ze steunen.

“Als we denken dat we een patroon hebben gevonden, dan verzinnen we er een verhaal bij”, schrijft Reijnders. “Dankzij het voortschrijden van de wetenschap hebben we de afgelopen eeuwen afscheid kunnen nemen van tal van ‘verklaringen’ die onze voorouders voor allerhande fenomenen verzonnen.” De wereld is onttoverd, maar de menselijke natuur is niet veranderd. “Net als andere overtuigingen biedt het geloof in complottheorieën houvast. Het is een manier om chocolade te maken van de wereld om ons heen.”

“Op het moment dat we leugens gaan accepteren als waardevolle meningen, begeven we ons op een gevaarlijk postmodernistisch pad”

Islamofobie
Hoewel een procent van de Amerikanen moslim is, zijn veel Amerikanen bang voor moslims. De helft van de ondervraagden ziet liever geen moskee in de buurt, een derde gelooft dat moslims eerder deelnemen aan terroristische aanslagen en dat de immigratie van moslims moet stoppen. “Het is verontrustend dat velen rondlopen met deze overtuigingen”, vindt socioloog Ed Day van de Chapman universiteit. “Voor de VS is godsdienstvrijheid immers een speerpunt.”

Er zijn feiten, meningen en leugens. “Op het moment dat we leugens gaan accepteren als waardevolle meningen, begeven we ons op een gevaarlijk postmodernistisch pad”, aldus Reijnders. “Feiten doen ertoe. Voor de nabestaanden van de aanslagen van 11 september. Voor de moslims die er ten onrechte van worden beschuldigd dat ze bloeddorstige terroristen zijn.”

Bronmateriaal

"Complotdenkers" - Maarten Reijnders

"The Chapman University Survey on American Fears" - Chapman University

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd