Antarctica verliest ijs doordat gletsjers versnellen. Maar de toegenomen sneeuwval compenseert dat verlies ruimschoots.
Tot die conclusie komen onderzoekers op basis van satellietbeelden. Hun resultaten zijn in strijd met diverse andere onderzoeken – waaronder die van het International Panel on Climate Change – die stellen dat Antarctica over het algemeen landijs verliest. De nieuwe analyse stelt namelijk dat Antarctica tussen 1992 en 2001 er netto gezien 112 miljard ton ijs bij kreeg. Tussen 2003 en 2008 ging het netto om een toename van 82 miljard ton.
Hoogte
De onderzoekers bestudeerden met behulp van satellieten de hoogte van het ijs op Antarctica. Op plaatsen waar de hoeveelheid sneeuw die op het ijs valt niet gelijk is aan de hoeveelheid ijs die richting de oceaan verdwijnt, verandert de hoogte van het ijs en wordt het pak ijs dikker of dunner. Uit het onderzoek blijkt dat er over het algemeen meer sneeuw valt dan er ijs verdwijnt.
Zo’n 10.000 jaar geleden nam de sneeuwval op Antarctica toe, zo stellen de onderzoekers. “Aan het eind van de laatste ijstijd werd de lucht warmer en werd er meer vocht over het continent verplaatst, waardoor de hoeveelheid sneeuw die op het ijs viel, verdubbelde,” vertelt onderzoeker Jay Zwally. De extra sneeuw verzamelde zich op het Antarctische ijs en werd door de jaren heen steeds compacter. Het werd ijs en zorgde ervoor dat het pak ijs op Oost-Antarctica en in het hart van West-Antarctica zo jaarlijks gemiddeld 1,7 centimeter dikker werd. Dat lijkt misschien weinig, maar over duizenden jaren kreeg Antarctica er zo enorm veel ijs bij. Genoeg om de verliezen die door steeds sneller stromende gletsjers op Antarctica worden geboekt, te compenseren.
Zeespiegelstijging
Antarctica draagt dus niet bij aan een stijging van de zeespiegel, maar beperkt deze juist. “Het goede nieuws is dat Antarctica op dit moment niet bijdraagt aan de zeespiegelstijging, maar 0,23 millimeter zeespiegelstijging per jaar voorkomt,” stelt Zwally. “Maar dat is ook slecht nieuws. Als de zeespiegelstijging van 0,27 millimeter per jaar die nu aan Antarctica wordt toegeschreven niet door Antarctica wordt veroorzaakt, dan moet er een andere, onbekende factor zijn die bijdraagt aan de zeespiegelstijging.
“In essentie zijn we het eens met andere onderzoeken die laten zien dat het Antarctisch Schiereiland en het gebied rond Thwaites- en Pine Island-gletsjer in het westelijke deel van Antarctica ijs verliest,” vat Zwally het onderzoek nog eens kernachtig samen. “Waar we het niet mee eens zijn, is de situatie op Oost-Antarctica en het binnenland van West-Antarctica, daar zien we de hoeveelheid ijs toenemen en die toename is groter dan de verliezen in andere gebieden.” Dat is goed nieuws. Maar Zwally waarschuwt dat de situatie vrij snel kan veranderen. “Als de verliezen op het Antarctisch Schiereiland en delen van West-Antarctica met dezelfde snelheid als de afgelopen twee decennia blijven toenemen, dan zullen de verliezen binnen twintig tot dertig jaar net zo groot zijn als de toename van het ijs op Oost-Antarctica. Ik denk niet dat er genoeg sneeuw valt om die verliezen te compenseren.”
