Appelhuidje en friet: een nieuwe kijk op Alzheimer

Chemische stofjes in rode wijn, geelwortel en het huidje van de appel kunnen Alzheimer tegengaan. Stofjes in Franse frietjes, uitlaatgassen en sigarettenrook dragen op hun beurt bij aan de ontwikkeling van Alzheimer. Dat beweren wetenschappers. Het zijn omstreden uitspraken, maar de wetenschappers zijn zelfverzekerd en noemen het een nieuwe kijk op Alzheimer.

Volgens de wetenschappers zijn een groep chemicaliën – type-2 alkenen genoemd – verantwoordelijk voor het ontwikkelen van Alzheimer. De stofjes komen namelijk veelvuldig voor in de omgeving en het brein van Alzheimerpatiënten. Onderzoeker Richard LoPachin en zijn team hebben reeds een medicijn ontwikkeld dat – in ieder geval in petrischaaltjes – alkenen opslurpt en zenuwcellen beschermt.

Gek
De aanname dat alkenen de drijvende kracht achter Alzheimer zijn, is een radicale gedachte. “Iemand anders zou misschien zeggen dat ik gek ben,” meent LoPachin. “We weten dat mensen voortdurend aan type-2 alkenen worden blootgesteld, maar niemand heeft ooit de mogelijkheid overwogen dat type-2 alkenen in de omgeving betrokken kunnen zijn bij Alzheimer. Het is een heel nieuwe theorie.”

Versneld
Uit eerdere onderzoeken bleek al dat mensen met Alzheimer type-2 alkenen in het brein produceren. Chemicaliën uit de groep met alkenen komen bovendien voor in uitlaatgassen, sigarettenrook, industriële gebieden en zelfs in friet. LoPachin redeneert dat Alzheimerpatiënten simpelweg aan teveel chemicaliën worden blootgesteld. Wanneer hun brein ze al aanmaakt en ze dan ook nog eens in aanraking komen met alkenen in hun omgeving, wordt de ontwikkeling en voortgang van de ziekte versneld.

Roken
Het onderzoek van LoPachin verbindt nogal wat losse eindjes. Zo is uit eerdere studies al gebleken dat mensen die roken 150 procent meer kans hebben op Alzheimer.

Appels en druiven
Als LoPachin gelijk heeft, is de oplossing vrij eenvoudig: alkenen verwijderen. En daar werkt de wetenschapper hard aan. Want het verwijderen van alkenen zou niet alleen Alzheimer, maar ook de ziekte van Parkinson, schade aan het ruggenmerg en beroertes tegengaan. LoPachin en zijn team gingen er mee aan de slag en namen de chemische stofjes uit druiven, geelwortel en het appelhuidje. Deze stofjes hebben allemaal een vergelijkbare chemische structuur, maar worden niet gemakkelijk door het lichaam opgenomen. Bovendien zijn de stofjes in grote hoeveelheden giftig.

WIST U DAT…

…een levensdoel de kans op Alzheimer verkleint?

2-ACP
De onderzoekers hebben daar wat op bedacht: ze gebruikten de chemische stofjes om een nieuwe stof te maken: 2-ACP. De eerste studies zijn veelbelovend: het goedje slurpt alkenen op en beschermt de zenuwcellen.

Twijfel
Tegelijkertijd is er ook reden tot zorg: als LoPachin gelijk heeft en Alzheimer een boost krijgt door allerlei chemische stofjes die in de lucht zitten, zal het aantal gevallen rap toenemen. Expert D. Allan Butterfield maakt zich daar geen zorgen over. Hij is niet overtuigd dat Alzheimer door alkenen wordt veroorzaakt of versneld. “Er is geen bewijs dat de alkenen Alzheimer veroorzaken.” Ook over de behandeling die LoPachin voorstelt, heeft hij twijfels. “Als je de concentratie van moleculen zoals curcumine (dit zit in geelwortel, red.) langzaamaan vergroot dan heeft dat altijd voordelen, maar op een bepaald punt is er een duidelijk afname te zien en gaat de curcumine schade aanbrengen. Het therapeutische en schadelijke niveau zijn niet zo ver van elkaar verwijderd. Men moet heel, heel voorzichtig zijn.”

LoPachin laat zich niet uit het veld slaan en is optimistisch. Hij benadrukt dat er nog wel veel onderzoek moet worden gedaan. Ook de experimenten – eerst op dieren en daarna op mensen – nemen nog een aantal jaren in beslag. Desalniettemin kan dit wel eens een doorbraak worden.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd