Arctische zeestraat blijkt bezaaid met afval

In sommige delen van de zeestraat – gelegen tussen Groenland en Spitsbergen – is de hoeveelheid afval in een paar jaar tijd vertwintigvoudigd.

Dat stellen onderzoekers op basis van foto’s die sinds 2002 op twee plekken in de Fram Strait – een zeestraat tussen Groenland en Spitsbergen – zijn gemaakt. Het gaat om zo’n 7058 foto’s die op een diepte van 2500 meter zijn gemaakt. Op de foto’s zijn zo’n 89 stukken afval te zien.

Een stukje plastic op de bodem van de Fram Strait. Afbeelding: Alfred Wegener Institute.
3485 stukjes afval
Om de resultaten te kunnen vergelijken met eerdere studies extrapoleerden de onderzoekers hun gegevens. Ze hadden nu de afvaldichtheid van een klein gebied in handen en gingen er vervolgens vanuit dat diezelfde afvaldichtheid voor een groter gebied gold. Het zou betekenen dat er tussen 2002 en 2014 in hetzelfde gebied per vierkante kilometer gemiddeld zo’n 3485 stukken afval te vinden waren.

Toename
Verder blijkt uit de cijfers dat de hoeveelheid afval per vierkante kilometer jaar na jaar toe is genomen. Dat geldt met name voor het meest noordelijk gelegen onderzoeksstation in de zeestraat tussen Groenland en Spitsbergen. “Hier nam de hoeveelheid afval tussen 2004 en 2014 meer dan twintig keer toe,” vertelt onderzoeker Mine Tekman. Zo suggereerden de foto’s dat het gebied in 2004 met 346 stukjes afval per vierkante kilometer te maken had. Tien jaar later was dat 8082 stukjes afval per vierkante kilometer. Daarmee is de afvaldichtheid hier inmiddels net zo hoog als op de meest vervuilde diep gelegen zeebodem ter wereld: de Cap de Creus-vallei, gelegen voor de oostkust van het Iberisch Schiereiland.

Een glasscherf. Afbeelding: Alfred Wegener Institute.

Glas
Maar wat voor afval is er dan in de Fram Strait te vinden? Voornamelijk plastic en glas. Het kan ons meer vertellen over de oorsprong van het afval. Zo wijzen de onderzoekers erop dat glas niet drijft, maar direct naar de bodem zakt. Het suggereert dat het glas ter plekke is gedumpt. Mogelijk is dat terug te leiden naar de schepen die – door terugtrekkend zee-ijs – steeds vaker in deze zeestraat te vinden zijn.

Microplastics

Het onderzoek biedt voldoende aanknopingspunten voor vervolgonderzoek. Zo zagen de onderzoekers door de tijd heen steeds meer kleine stukjes plastic. Het suggereert dat grote stukken plastic in de koude wateren worden opgebroken. En dat is verrassend, omdat er op grote diepte geen UV-licht is dat plastic afbreekt. Onduidelijk is dan ook hoe grote stukken plastic uiteenvallen.

Plastic
Het plastic is een ander verhaal. De onderzoekers stellen dat de Golfstroom plastic met zich meevoert en aflevert in het Noordpoolgebied. Maar dat plastic zich juist in de Fram Strait verzamelt, moet op een andere manier verklaard worden. De onderzoekers denken dat drijvend plastic in de winter ingesloten wordt in zee-ijs. Als de zomer aanbreekt, wordt dat zee-ijs opgebroken en naar de Fram Strait gevoerd, alwaar het smelt. Vervolgens komt daar het ingesloten plastic vrij.

Dat er zoveel afval in de zeestraat ligt, is verontrustend. Met name omdat het afval in de koude wateren een lang leven beschoren is. Zo ontdekten de onderzoekers in 2016 een stukje plastic op de foto’s dat ze twee jaar eerder ook al hadden gespot. Het plastic was nauwelijks veranderd. Het suggereert dat het Noordpoolgebied een opslagplaats voor plastic kan worden.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd