ASAPscience beantwoordt al je bizarre vragen

zombie

Kan er een zombievirus uitbreken? Waarom lijkt het alsof de tijd sneller gaat als we ouder worden? En wat was er eerder: het kip of het ei? De wetenschappers van AsapSCIENCE hebben de antwoorden voor je.

AsapSCIENCE boek.
AsapSCIENCE boek.

Mitchell Moffit en Gregory Brown zijn de twee wetenschappers achter de ultraduidelijke en soms hilarische Youtube-video’s van AsapSCIENCE. Misschien ken je de animaties wel, waarin fleurige cartoons met gesproken tekst en getekende beelden duidelijk maken waarom we bijvoorbeeld dromen en wat er precies in ons brein gebeurt als we een mok koffie achteroverslaan. De leukste wetenschappelijke verklaringen op de meest fascinerende vraagstukken hebben Moffit en Brown gebundeld in een boek: net zo beeldend en boeiend als de animatievideo’s op hun Youtube-kanaal.

Scientias.nl zet de meest spraakmakende vraagstukken uit het boek voor je op een rijtje en vroeg de twee wetenschappers om hun toelichting.

1 Het zombievirus: fictie of mogelijk realiteit in de toekomst?
Zombies die blijven ronddolen tot ze een geluid horen waarop ze ineens hijgend, kwijlend en strompelend afgaan, op zoek naar levend vlees om te eten! Bestaat dit alleen in The Walking Dead en andere zombiefilms en –series? Of kan de wereld daadwerkelijk te maken krijgen met een zombievirus? Mitchell Moffit en Gregory Brown gingen op onderzoek uit – voor zover dat mogelijk is – en kwamen tot een ietwat onheilspellende conclusie.

We kunnen zombiegedrag gaan vertonen.
We kunnen zombiegedrag gaan vertonen.

Kun je het je voorstellen dat de wereld daadwerkelijk te maken zou krijgen met een zombievirus? Dat je over straat loopt en alert moet zijn dat je niet gebeten wordt door een dode buurvrouw die door een zombievirus getroffen is? En je haar alleen écht het zwijgen kunt opleggen door haar brein te doorboren? Nou, wetenschappers denken dat het echt mogelijk is. Mensen die eerst sterven en dan terugkeren als zombies: nee, dat is volgens Mitchell Moffit en Gregory Brown niet mogelijk. Maar een virus, dat mensen zo ver brengt dat ze als bloeddorstige wezens rondlopen en jou willen verslinden, wel. “Een virus in het brein kan inderdaad zombiegedrag veroorzaken,” vertellen Moffit en Brown. “Een deel van de hersenen wordt aangetast, en de andere delen blijven intact waardoor mensen rond blijven lopen en ‘controle’ houden over hun ledematen en spieren. Neuronen (cellen van het zenuwstelsel) kunnen in zo’n geval dan wel moleculen en proteïnen door het hele lichaam blijven vervoeren.” Het zombievirus is vergelijkbaar met het hondsdolheidsvirus waarbij een virus door een beet naar de hersenen of het centrale zenuwstelsel gaat en daar zorgt voor het hondsdolle gedrag.

Bij een zombievirus moet het virus echter wel dat éne juiste plekje in het brein bereiken waardoor mensen zombiegedrag gaan vertonen, maar zich wel nog kunnen voortbewegen – met gestrekte ofwel hangende armen. Lastig? Nee hoor, de reukzenuw die in je neus zit, gaat direct naar die plek in je hersenen toe! “De reukzenuw leidt direct naar de ventromediale hypothalamus, een kern in je brein die betrokken is bij het voeden, angst, thermoregulatie en seksuele activiteit. Het reguleert ook je gevoel van volheid – en we weten dat zombies nooit genoeg hebben!” Als een virus dat plekje in je brein bereikt, is er een grote kans dat je je zult ontpoppen tot levende zombie: hongerig, bijtgraag en toch in staat om je prooi beet te krijgen.

Mocht er een zombievirus uitbreken, lees dan hoe je volgens andere wetenschappers je het beste kunt verstoppen voor zombies.

2 Wat was er eerder? De kip of het ei?

“350 miljoen jaar geleden waren er al dieren die eieren legden, dus technisch gezien was het ei er eerder. Maar het gaat natuurlijk om het kippenei bij de vraag of het ei er eerder was dan de kip,” zeggen de wetenschappers. “De vraag is of er eerst een kip werd geboren uit een ei of dat er eerst een kip geëvolueerd is die later een kippenei legde,” aldus Moffit en Brown. Bij dat laatste is het natuurlijk wel weer zo dat die geëvolueerde kip gewoon uit een ei ter wereld kwam, want kippen komen nu eenmaal uit eieren. Maar waar kwam dat ei dan vandaan? Uit een andere kip? Wat was er nu eerst? Je kunt er werkelijk uren, dagen, weken, in een eeuwigheid over blijven doordenken.

Een kip komt uit een ei, maar een ei moet uit een kip gekomen zijn.
Een kip komt uit een ei, maar een ei moet uit een kip gekomen zijn.

“Het materiaal van een kippenei, OV17, kan alleen van een kip komen, dus zonder kip kan er geen kippenei gelegd worden,” vertellen Moffit en Brown. “Maar het hangt er vanaf hoe je een kippenei ziet: wordt een kippenei gelegd door een kip, of is een kippenei een ei met een kip erin?” Het vraagstuk wordt er niet makkelijker op. Om een lang verhaal over de evolutie kort te maken, geven Brown en Moffit dit als verklaring: Als de proto-kip – de soort die vóór de echte kip bestond – samen kwam met een andere proto-kip en er uit die twee protokippen een mutatie ontstond, kon er zo de eerste kip ontstaan. En die nieuwe kip groeide in een ei. Dus het ei was er eerder. Maar, was dat ei dan een kippenei of was het ei nog een proto-kippenei? “Waarschijnlijk dat laatste… dus als we het zo bekijken was de kip er eerder en niet het kippenei,” zeggen de onderzoekers. “Maar dan nog kan de kip in het proto-kippenei niet ineens een kip zijn vanwege één mutatie,” vertellen zij verder. “Er ontstaan geen nieuwe soorten uit mutaties. Zo werkt de evolutie niet. Er was ook niet een moment dat er een hond geboren werd uit een wolf, maar toch stammen honden wel van wolven af.” Het lijkt erop alsof zelfs Moffit en Brown niet zeker zijn van het antwoord op de vraag wat er eerder was: het kippenei of de kip. “Hoe je het ook wendt of keert, één ding is in ieder geval zeker: de eerste kip kwam uit een ei. Of dit ei nu een kippenei was of een proto-kippenei.”

3 Waarom lijkt de tijd sneller te gaan als je ouder wordt?
“De meeste mensen die ouder worden hebben het gevoel dat hun leven steeds sneller lijkt te gaan,” zeggen Moffit en Brown. De twee wetenschappers ervaren datzelfde gevoel en wilden wel eens weten waardoor het kwam. Hun conclusie is eigenlijk best logisch: “Als je iets nieuws meemaakt, onthoudt je brein zoveel mogelijk informatie over de gebeurtenis zelf en alles eromheen. Je hele brein wordt als het ware geprikkeld en hierdoor neem je alles – bewust en onbewust – goed in je op. Je ervaart alles tot in de details en dat kost je brein energie en tijd.” Maar hoe ouder je wordt, hoe minder nieuwe dingen je meemaakt. Verjaardagen zijn wéér verjaardagen, je gaat niet meer voor het eerst een nieuwe studie volgen of een nieuwe baan aan. Je bent waarschijnlijk gesetteld in een woonplaats waar je nog jaren zult leven. Je gaat iedere dag naar je werk, en waarschijnlijk neem je ook nog eens dezelfde route zoals altijd – want dat is lekker makkelijk. Je leeft op de automatische piloot. “Je brein wordt minder geprikkeld en het hoeft dus niet zoveel te onthouden. Hierdoor is je brein minder alert en is het min of meer een beetje aan het slapen.” In plaats van een belevenis wordt je leven meer een soort sleur, om het zo maar even te noemen.

Je brein dut in bij herhalingen.
Je brein dut in bij herhalingen.

Heb jij ook vaak het gevoel dat je leven aan je voorbij flitst? En kies je daarom voor een relaxvakantie, of een weekendje thuis op de bank omdat je denkt dat de tijd dan langzamer gaat omdat je niks doet? Fout! Hiermee bereik je dus juist het tegenovergestelde. Doe nieuwe dingen! Ga nieuwe plaatsen bekijken in je vakantie! Want voor je het weet ben je 80 en ga je nog steeds op strandvakantie in Turkijë, dut je brein steeds meer in en gaat de tijd alsmaar sneller en sneller!

Bronmateriaal

Interview Gregory Brown en Mitchell Moffit
AsapSCIENCE: Answers to the World's Weirdest Questions, Most Persistent Rumors, and Unexplained Phenomena
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door xx (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd