Astma-medicijn geeft muizen met dementie hun geheugen weer terug

Een doorbraak!

Dat maken onderzoekers van de Amerikaanse Temple University bekend. In hun nieuwste studie richtten ze zich op de één na belangrijkste verandering die we in het brein van mensen met dementie aantreffen: verstrengelde tau-eiwitten (zie kader).

Tau-eiwitten spelen een belangrijke rol in het vervoeren van voedingsstoffen door de cel. Het brein kan dit eiwit aan- en uitzetten en de eiwitten kunnen alleen goed hun werk doen als de verhouding tussen het aantal tau-eiwitten dat ‘aan’ staat en het aantal tau-eiwitten dat ‘uit’ staat, klopt. In het geval van dementie wordt die verhouding echter zodanig verstoord, dat de eiwitten er niet goed meer in slagen om voedingsstoffen door de cel te vervoeren. Het resultaat? De hersencellen sterven af.

Middels experimenten tonen de onderzoekers aan dat de schade die verstrengelde tau-eiwitten in het brein veroorzaken – in ieder geval onder muizen – kan worden hersteld. En wel met behulp van een bestaand en reeds goedgekeurd medicijn tegen astma. “Wij tonen aan dat we kunnen ingrijpen nadat de ziekte ontstaan is en de muizen met door tau-eiwitten ingegeven geheugenproblemen met medicatie kunnen redden,” aldus onderzoeker Domenico Praticò.

Leukotrienen
De onderzoekers kwamen deze doorbraak op het spoor toen ze ontdekten dat leukotrienen – dat zijn vetachtige stoffen die onder meer een rol spelen in allergieën – ook een rol spelen in Alzheimer en gerelateerde vormen van dementie. “Wanneer dementie ontstaat, proberen de leukotrienen de zenuwcellen te beschermen, maar op de lange termijn richten ze schade aan,” vertelt Praticò. En zo kwamen de onderzoekers op een idee. “Toen we dat ontdekt hadden, wilden we weten of het blokkeren van de leukotrienen de schade zou herstellen en of we iets konden doen om de geheugen- en de leerproblemen in muizen met veel verstrengelde tau-eiwitten te verhelpen.”

WIST JE DAT…

Zileutron
De onderzoekers zetten een experiment op. Ze verzamelden muizen die zo waren aangepast dat hun tau-eiwitten verstrengeld raakten. Naarmate de muizen ouder werden, verslechterde hun geheugen en leervermogen. Zodra de muizen 12 maanden oud waren – dat is vergelijkbaar met een leeftijd van zo’n 60 jaar onder mensen – werd een aantal proefdieren behandeld met zileuton. Dit is een medicijn dat de vorming van leukotrienen afremt. Na zestien weken met dit medicijn te zijn behandeld, ondergingen alle proefdieren een testje. Ze moesten hun weg zien te vinden in een doolhof (een goede manier om het werk- en ruimtelijk geheugen te toetsen). De muizen die behandeld waren met zileuton deden het aanzienlijk beter dan de muizen die geen behandeling ondergaan. Het suggereert dat hun geheugenproblemen door het medicijn waren weggenomen.

Herstel
Vervolgonderzoek wijst uit wat zileuton precies teweegbrengt in het brein van de muizen. Wanneer muizen – die dus reeds een vergevorderde vorm van dementie hadden – met zileuton behandeld werden, nam het aantal leukotrienen met 90% af. En hun synapsen – die communicatie tussen zenuwcellen mogelijk maken – zagen er vervolgens weer net zo goed uit als die van gezonde muizen (terwijl die van onbehandelde dieren in erbarmelijke staat waren). Het wijst er allemaal op dat zileuton – van oorsprong een medicijn tegen astma – niet alleen verdere beschadiging van het brein voorkomt, maar de reeds opgelopen beschadigingen terugdraait. “De behandeling stopt de ontstekingsprocessen in het brein, waardoor de door tau aangericht schade kan worden hersteld.”

Het is bijzonder hoopgevend. Temeer omdat zileutron een reeds goedgekeurd medicijn is. “Leukotrienen zitten in de longen en het brein en nu weten we dat ze in aanvulling op hun rol in astma ook een rol spelen in dementie,” aldus Praticò. “Dit is een oud medicijn voor een nieuwe ziekte.” Hij verwacht dan ook dat het vrij snel getest kan worden onder mensen met dementie.

Bronmateriaal

"Temple Researchers Successfully Reverse
Cognitive Impairments in Mice with Dementia
" - Temple University

Afbeelding bovenaan dit artikel: geralt / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd