Astronomen nemen verste sterrenstelsel tot nu toe waar

Met behulp van Hubble en Spitzer en de natuur zelf, hebben astronomen het verste sterrenstelsel tot nu toe waargenomen. Het stelsel ontstond 420 miljoen jaar na de oerknal. Het licht ervan deed er 13,3 miljard jaar over om de aarde te bereiken.

De onderzoekers namen het sterrenstelsel met behulp van twee telescopen en een techniek die bekend staat als gravitational lensing waar. Alleen door naast de telescopen ook een natuurlijke lens te gebruiken, konden de onderzoekers dit verre sterrenstelsel waarnemen.

Hoe werkt het?
Bij gravitational lensing gebruiken onderzoekers een ander object in het heelal met een sterk zwaartekrachtsveld om het licht van een object erachter (in dit geval dus het zeer oude sterrenstelsel) af te buigen. Zo ontstaat een lens-effect, waarbij het vooraan gelegen object het licht van het verder weg gelegen object een boost geeft. In dit geval gebruikten onderzoekers het zeer zware sterrenstelsel MACS J0647+7015 om het licht van het verre sterrenstelsel MACS0647-JD een boost te geven. Hierdoor leken de beelden van het verre sterrenstelsel zeven tot acht keer helderder.

WIST U DAT…

…wetenschappers begin deze maand ook al de oudste supernova tot nu toe ontdekten?

Kleintje
MACS0647-JD is bijzonder klein: minder dan 600 lichtjaar breed. Bedenk daarbij dat het licht van dit sterrenstelsel 13,3 miljard jaar onderweg is geweest: wat wij nu zien, is in werkelijkheid dus 13,3 miljard jaar geleden gebeurd. Onderzoekers denken dan ook dat het sterrenstelsel in die tijd nog flink gegroeid is. “Dit object kan wel eens één van de bouwblokken van een sterrenstelsel zijn,” vertelt onderzoeker Dan Coe. “In de volgende dertien miljard jaar kan het wel eens tientallen, honderden of duizenden keren samengesmolten zijn met andere sterrenstelsels of stukjes ervan.”

Het sterrenstelsel op 13,3 miljard lichtjaar afstand. Foto: NASA / ESA / M. Postman / D. Coe (STScI) / CLASH Team.

Fascinerend
De vondst van het sterrenstelsel geeft ons een uniek kijkje in het verre verleden van ons universum. Het is fascinerend te bedenken dat MACS0647-JD uit een tijd stamt waarin het universum nog maar drie procent van zijn huidige leven erop had zitten (het universum is nu zo’n 13,7 miljard jaar oud).

Astronomen kunnen dankzij krachtige telescopen en handige trucjes zoals de zwaartekrachtlens steeds verder terug kijken. Eind september maakten ze nog bekend het verste sterrenstelsel tot dan toe te hebben ontdekt: dat bevond zich op 13,2 miljard lichtjaar van de aarde. Dit sterrenstelsel gaat daar alweer overheen. En daarmee komen we steeds dichter bij de oorsprong van het universum in de buurt.

Bronmateriaal

"NASA Great Observatories Find Candidate for Most Distant Object in the Universe to Date" - NASA.gov
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA / ESA / M. Postman / D. Coe (STScI) / CLASH Team.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd