Astronomen ontdekken enkele van de zwaarste zwarte gaten die we kennen

Maar ze hebben geen flauw idee hoe ze zijn ontstaan.

Astronomen bestudeerden met behulp van de Chandra-röntgentelescoop zo’n 72 sterrenstelsels. Deze sterrenstelsels bevonden zich stuk voor stuk in het centrum van de helderste en zwaarste clusters van sterrenstelsels die we kennen. Aan de hand van de radiogolven en röntgenstraling die deze zwarte gaten afgeven, konden de astronomen hun massa inschatten.

Ultramassief
Het leverde een behoorlijke verrassing op. In de sterrenstelsels werden namelijk zogenoemde ultramassieve zwarte gaten aangetroffen. Deze zwarte gaten hebben een massa die zeker 10 miljard keer groter is dan de massa van onze zon.

Hier zie je een artistieke impressie van een ultramassief zwart gat zoals onderzoekers dat in een helder cluster van sterrenstelsels hebben teruggevonden. Afbeelding: NASA.

Verrassing
Het is verrassend, omdat eerder gedacht werd dat deze zwarte gaten zo’n tien keer kleiner waren. Die eerdere schattingen waren gebaseerd op de aanname dat een zwart gat in nauwe combinatie met het sterrenstelsel waarin het zich bevindt, groeit. “Wij hebben zwarte gaten ontdekt die veel groter en veel zwaarder zijn dan verwacht,” stelt onderzoeker Mar Mezcua.

Ontstaan
Het roept een interessante vraag op. Want hoe zijn deze zwarte gaten zo groot en zwaar geworden? De astronomen tasten in het duister. “Zijn ze zo groot, omdat ze een voorsprong hadden of omdat bepaalde ideale omstandigheden ze in staat stelde om over een periode van miljarden jaren sneller te groeien? Op dit moment is er geen enkele manier waarop we dat te weten kunnen komen.”

Uitzonderlijke fenomenen
Tegelijkertijd is het misschien ook niet zo heel gek dat zwarte gaten ons blijven verrassen. “We weten dat zwarte gaten uitzonderlijke fenomenen zijn,” aldus onderzoeker Julie Hlavacek-Larrondo. “Dus het is geen verrassing dat de meest extreme exemplaren de regels die we tot op heden hebben opgesteld, tarten.”

Toch hebben onderzoekers goede redenen om zich het hoofd te breken over deze zwarte gaten. Ze drukken namelijk een flink stempel op hun omgeving en dus het universum. En dat al miljarden jaren. Zo slokken ze alle materie – waaronder complete sterren – die te dicht in de buurt komt op en creëren ze krachtige hoogenergetische straalstromen die grote delen van het sterrenstelsel waarin ze zich bevinden, kunnen vernietigen. “Dit zijn de krachtigste objecten in het universum en ze zijn allesbehalve rustig,” stelt Hlavacek-Larrondo. “Sterrenstelsels zijn de bouwblokken van ons universum en om hun totstandkoming en evolutie te kunnen begrijpen, moeten we eerst deze zwarte gaten begrijpen.”

Wil je meer weten over zwarte gaten? Lees dan eens het achtergrondartikel dat we hier recent over schreven. In het artikel legt theoretisch fysicus Marcel Vonk onder meer uit hoe het kan dat de tijd op de rand van een zwart gat stil lijkt te staan.

Bronmateriaal

"“Ultramassive” black holes discovered in far-off galaxies" - Universiteit van Montreal

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd