Astronomen voor het eerst getuige van de geboorte van een zwart gat of neutronenster

Nieuw onderzoek verklaart ‘the Cow’: een mysterieuze uitbarsting die in juni 2018 werd gespot.

‘The Cow’ zoals het mysterieuze heldere object wordt genoemd, werd op 16 juni ontdekt met de ATLAS telescoop. Onderzoekers namen toen een spectaculair helder object waar dat op 200 miljoen lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Hercules vertoefde. The Cow zorgde gelijk voor veel commotie binnen de gemeenschap; want wegens verschillende factoren waren astronomen het er roerend over eens dat dit niet een normale exploderende ster was. Maar wat was het dan? Nu, een halfjaar later, denken onderzoekers te weten wat er destijds werd waargenomen: de ineenstorting van een ster die vervolgens een zwart gat, of neutronenster vormde.

Op de afbeelding is ‘The Cow’ te zien. De foto is is gemaakt met behulp van het DEIMOS instrument van het Keck Observatorium. Afbeelding: R. Margutti/W/M/ Keck Observatory

Helder
Wat the Cow zo bijzonder maakte, was de enorme helderheid van het object. Zo was het object 10 tot 100 keer helderder dan typische supernova’s. The Cow laaide op en verdween vervolgens net zo snel als dat ‘ie kwam. Binnen zestien dagen had het object al het grootste deel van zijn vermogen uitgestraald. En dat is erg ongebruikelijk. In het universum, waar sommige fenomenen miljoenen en miljarden jaren duren, is twee weken slechts een oogwenk.

Samenstelling
Een uitgebreide zoektocht naar antwoorden volgde. Zo werd onder andere de chemische samenstelling van het object onder de loep genomen. De onderzoekers ontdekten duidelijk bewijs van waterstof en helium. Dit veegde al een heleboel opties van tafel. “Het koste ons een hele tijd om te beseffen waar we naar keken,” zegt medeauteur Brian Metzger. “We hebben verschillende mogelijkheden uitgeprobeerd en werden gedwongen meerdere keren terug te keren naar de tekentafel. Uiteindelijk konden we de resultaten interpreteren.”

Resultaat
En de uitkomst is opzienbarend. “Observaties van golflengten over het hele spectrum leiden tot onze interpretatie dat the Cow de geboorte is van een aanzwellend zwart gat of neutronenster,” zegt hoofdonderzoeker Raffaella Margutti. “We weten vanuit de theorie dat zwarte gaten en neutronensterren ontstaan wanneer een ster sterft. Maar we hebben ze nooit gezien vlak nadat ze zijn gevormd.” Dit is dus de eerste keer dat wetenschappers het proces daadwerkelijk waarnamen terwijl het gebeurde.

De onderzoekers kunnen wel van geluk spreken dat ze het object zo goed konden bestuderen. Normaal gesproken wordt er bij een ontploffing in de ruimte namelijk zoveel materiaal in de rondte geslingerd, dat het lastig is om daar doorheen te turen. The Cow stootte echter maar weinig materiaal uit, was helder en daarnaast – op 200 miljoen lichtjaar afstand – ook nog eens in kosmische termen dichtbij. Dit zorgde ervoor dat onderzoekers het mysterie uiteindelijk konden ontrafelen. De resultaten zullen astronomen in de toekomst helpen om de eerste momenten na de geboorte van een zwart gat of neutronenster beter te gaan begrijpen.

Bronmateriaal

"Birth Of A Black Hole Or Neutron Star Captured For The First Time" - Keck Observatory

Afbeelding bovenaan dit artikel: Keck Observatory

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd