Op 6 oktober 2013 zag de telescoop van het Palomar observatorium een bijzondere gebeurtenis: de ontploffing van een reuzenster in een sterrenstelsel hier ver vandaan.
Steeds meer telescopen scannen zelfstandig de sterrenhemel. Zo nu en dan kijkt een telescoop net op het juiste moment in de juiste richting. De telescoop van het Palomar observatorium keek in de richting van het sterrenstelsel NGC 7610 en zag een supernova-explosie, slechts drie uur na het begin van deze allesvernietigende gebeurtenis.
“We wisten direct dat we te maken hadden met een uniek situatie”, reageert astronoom Ofer Yaron van het Weizmann Instituut in Israel. Hij is de hoofdauteur van het paper dat in het wetenschappelijke vakblad Nature Physics is verschenen. De supernova heeft de naam SN 2013fs gekregen.
Zeldzaam
Een supernova-explosie is niet iedere dag te zien. Zo is de kans dat we de komende vijftig jaar met ons blote oog een supernova zien slechts twintig procent. Kortom, astronomen hebben apparatuur nodig om op zoek te gaan naar kosmische explosies.
Live? Niet helemaal!
Omdat de explosie ‘live’ plaatsvond, konden astronomen meekijken en bestuderen wat er de dagen erna gebeurde. Live staat overigens tussen aanhalingstekens, omdat de afstand tot NGC 7610 160 miljoen lichtjaar is. Dit betekent dat het licht al 160 miljoen jaar onderweg is naar de aarde en dat de supernova-explosie eigenlijk 160 miljoen jaar geleden plaatsvond. Op dat moment liepen er nog dino’s op aarde rond.
Schil van materie
De astronomen spotte de supernova-explosie zo vroeg, dat zij het materiaal dat deze rode superreus in het laatste jaar van zijn leven had uitgestoten nog steeds zagen. Dit materiaal vormde een dichte schil om de ster. Deze uitstoot van materie was een duidelijk teken dat de ster stervende was.
QU Carinae
Kan het nog sneller dan drie uur? Wellicht… Er schijnt een supernova-explosie in de maak te zijn, namelijk QU Carinae. Als deze dubbelster ooit explodeert, dan zijn astronomen er mogelijk nog sneller bij.
