Astronomen zien vulkaan op maan Io vanaf de aarde

Zelfs vanaf de aarde is het mogelijk om vulkanische activiteit op de maan Io van Jupiter in de gaten te houden. Astronomen hebben namelijk een lavameer op de pizzamaan gevonden. Ze gebruikten daarvoor de Large Binocular Telescope in de Amerikaanse staat Arizona.

Io is één van de vier grootste manen van Jupiter. Deze maan – die makkelijk te vinden is met een amateur-telescoop – is iets groter dan onze eigen maan en wordt gekscherend de pizzamaan genoemd. Dit komt omdat het oppervlak van Io op een pizza lijkt. Welke pizza? Persoonlijk zou ik zeggen: pizza Quattro Formaggi, maar misschien zie jij er wel een andere pizza in.

In 1979 vloog de Voyager 1-ruimtesonde langs Jupiter. Op de eerste gedetailleerde foto’s van Io spotten astronomen een grote vulkanische depressie. Dit 202 kilometer brede lavameer werd Loki genoemd. Het lavameer Loki is lastig te observeren vanaf de aarde, omdat Jupiter minstens 600 miljoen kilometer van de aarde verwijderd is. De Large Binocular Telescope is echter krachtig genoeg om het meer in infrarood te kieken. Deze telescoop heeft twee 8,4 meter brede spiegels, die op een afstand van zes meter van elkaar zijn geplaatst, waardoor dezelfde scherpte wordt bereikt als met één spiegel van 22,8 meter.

“Door het licht van twee grote spiegels te combineren, ontstaat er één gigantische spiegel”, vertelt onderzoeker Al Conrad van de Large Binocular Telescope. “Dankzij de LBT kunnen we heldere gebieden in dit lavameer observeren en in kaart brengen.” Deze telescoop opende in 2010 voor het eerst zijn ogen en is sindsdien actief.

Op de foto bovenaan dit artikel zijn de vulkanen op Io met een groene cirkel gemarkeerd. De linkerfoto is gemaakt door de LBT. De donkerrode vlek is het lavameer Loki. Hoewel het een indrukwekkende foto is, zal de Large Binocular Telescope niet ingezet worden om ons eigen zonnestelsel te ontdekken. De LBT gaat namelijk op zoek naar planeten rondom nabije sterren. Ook zal deze telescoop stofschijven fotograferen.