Atheïsme: een heelal zonder God

Bestaat God? Nee, zeggen atheïsten. Zij zijn van mening dat het ontstaan van het heelal geen werk is van een schepper of een superingenieur. Veel gelovigen zien atheïsme als de vijand. Maar is dat terecht? Kunnen atheïsten en gelovigen naast elkaar leven of zal de onderlinge strijd altijd blijven? Tijd om atheisme onder de loep te nemen!

Atheïsten geloven niet in God en dit uiten ze vaak door gelovigen aan te vallen. Maar waarom? Misschien wel in eerste instantie omdat gelovigen God niet kunnen bewijzen. God is vaak nog de ‘God van de gaten’, oftewel God als almachtige wordt gebruikt door gelovigen ter verklaring van onbegrijpelijke verschijnselen. Vroeger waren zaken als onweer, ziekten en wind niet te begrijpen. Als een persoon iets niet kon beschrijven of niet wist waarom iets gebeurde, dan kon hij zeggen: “God deed het.”

Tegenwoordig vindt de wetenschap steeds meer antwoorden op vragen. Verschijnselen in de natuur zijn beter te verklaren dan honderden jaren geleden, waardoor er minder gaten overblijven om te vullen. Hierdoor is de ‘God van de gaten’ stervende. Kijk maar naar wat er met Goden als Helios, Zeus, Jupiter en Thor is gebeurd.

Waarom God?
Het idee van een liefhebbende God is een aantrekkelijk idee. Het kan ons leven minder angstig en comfortabeler maken. Het leven van een mens wordt hierdoor veel belangrijker dan in een heelal zonder God, waar leven ontstaat door een willekeurige samenloop van omstandigheden. Gelovigen menen dat ‘iets’ het heelal bestuurt en dat deze God voor ons zorgt. Veel goden beloven dat mensen na de dood naar een betere plek gaan en daar voor altijd leven.

Atheïsten kiezen voor de alternatieve weg. Een weg zonder verlossing, zonder leven na de dood en zonder een schepper. Waarom zij daarvoor kiezen? Er zijn verschillende redenen. Sommige atheïsten vinden dat er onvoldoende bewijs is om een bepaalde religie aan te hangen. Anderen zijn christelijk opgevoed, maar stapten later van het geloof af. Weer anderen interesseren zich niet in geloof of zien de wereld als een slechte plek, waar geen plek is voor een god.

Wie begon?
De Griekse filosoof Epicurus (341 v. Christus tot 270 v. Christus) was één van de eerste agnosten. Hij meende dat de ziel van de mens uit materiële objecten bestond en dat het lichaam en de ziel tegelijkertijd stierven. Epicurus dacht dat er misschien wel goden bestonden, maar dat die niets te maken hadden met mensen.

Na de uitspraken van Epicurus en andere Romeinse en Griekse filosofen brokkelde het geloof niet af. Pas sinds de publicatie van Darwins ‘Origin of Species’ is er een verhit debat ontstaan tussen geloof en wetenschap. Uit deze publicatie blijkt dat dieren evolueren en dat de mens mogelijk afstamt van de aap. Dit kon (en kan) er bij veel gelovigen niet in.

Populaire atheïsten als Richard Dawkins proberen mensen te overtuigen van de afwezigheid van God. “Velen van ons zagen religie lange tijd als onschuldige onzin. De aanslagen op 11 september veranderden dat”, zegt Dawkins. “Eén ding waarom ik een afkeer heb jegens geloof, is dat het ons leert om tevreden te zijn met antwoorden, terwijl het eigenlijk niet eens antwoorden zijn. De theorie die gaat over evolutie en natuurlijke selectie is de enige theorie die het bestaan van geörganiseerde complexiteit kan verklaren.”

Waar gaat het heen?
Waar gaat het in de toekomst heen met de wereld? Wordt iedereen atheïst? Of blijven religies bestaan? Auteur Stephen Jay Gould van het boek ‘God en Darwin’ denkt dat er verschillende uitkomsten zijn. Stel, christenen, moslims, atheïsten, wetenschappers en agnosten kiezen geen gulden middenweg en kennen geen aanzien toe aan beide zaken, dan zijn er twee mogelijke uitwegen: 1. de oorlog tussen wetenschap en religie breekt uit: één van de twee wint; of 2. wetenschap en religie staan voor dezelfde zoektocht en kunnen volledig en soepel in één grootse synthese verenigd worden, net als een grote wassen bal zonder scherpe kanten of uitstekende punten. Een derde mogelijkheid is dat beide partijen elkaar niet overlappen en dat religie en wetenschap naast elkaar blijven bestaan.

Op het gebied van zieltjes winnen is het moeilijk te zeggen wie aan de winnende hand is. De rooms-katholieke kerk groeit nog steeds door mensen te bekeren in Zuid-Amerika. Ook zijn er steeds meer individuen die geloven in spiritualiteit. De opkomst van het boedhissme in Europa, yoga en het succes van het blad Happinez laten zien dat veel mensen denken dat er meer is tussen hemel en aarde. De Turkse publicist Harun Yahya gelooft in de val van atheïsme en het ontstaan van de post-atheïstische wereld. “De mensheid is zich aan het wenden en zal zich blijven tot God, tot Allah”, beweert Yanya. “Van vooraanstaande politici tot filmsterren en popartiesten; zij die de publieke opinie in het westen beïnvloeden zijn veel geloviger dan ze ooit waren. Er zijn mensen die de waarheid hebben gezien en in Allah zijn gaan geloven, nadat ze jarenlang als atheïsten door het leven zijn gegaan.”

Toch zijn er ook steeds meer mensen die de kerk uitzwaaien. In Nederland was vijf jaar geleden 25 tot 30 procent van de mensen atheïst. In Frankrijk ligt dat percentage zelfs nog hoger. Zal deze groep stijgen of niet? De komende decennia zullen doorslaggevend zijn. Of niet?

Bronmateriaal

"God en Darwin" - Stephen Jay Gould
Harun Yahya
"Atheïsm" - BBC
"Why atheism" - Godless geeks

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd